Bleomycyna może powodować zarówno ostre jak i opóźnione działanie toksyczne. Objawy ostre: anoreksja, zmęczenie, nudności i gorączka. Zaburzenia krwi i układu chłonnego: (niezbyt często) toksyczność szpiku kostnego, trombocytopenia; (rzadko) zespół hemolityczno-mocznicowy. Zaburzenia układu immunologicznego: (często) nadwrażliwość, reakcje idiosynkratyczne na leki, reakcje anafilaktyczne. Zaburzenia układu nerwowego: (nieznana) parestezja, przeczulica. Zaburzenia serca: (rzadko) zawał serca, choroba wieńcowa. Zaburzenia naczyniowe: (rzadko) uszkodzenie naczyń krwionośnych, zaburzenia przepływu krwi w mózgu, stan zapalny naczyń krwionośnych w mózgu: (nieznana) niedociśnienie, niedrożność żylna, objaw Raynauda. Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia: (bardzo często) śródmiąższowe zapalenie płuc, zwłóknienie płuc. Zaburzenia żołądka i jelit: (bardzo często) nudności, wymioty, stan zapalny błon śluzowych, zapalenie jamy ustnej, owrzodzenie błon śluzowych, spadek wagi ciała. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (bardzo często) zapalenie wiciowcowa, hipertrofia skóry, nadmierne rogowacenie, rumień, lokalny obrzęk (koniuszków palców i w miejscach podatnych na nacisk), wysypka, rozstępy skórne, pęcherze, zmiany na paznokciach, łysienie; (nieznana) twardzina. Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej: (nieznana) ból mięśni i kończyn. Zaburzenia układu rozrodczego i piersi: (nieznana) plemniki o nieprawidłowej liczbie chromosomów. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: (często) gorączka; (rzadko) po podaniu dojamowym: niedociśnienie, hiperpireksja; (nieznana) ból w miejscu wstrzyknięcia, zapalenie żył w miejscu wlewu. Zaburzenia krwi i układu chłonnego: bleomycyna powoduje niewielką supresję szpiku kostnego. Może wystąpić łagodna małopłytkowość, która szybko ustępuje po zakończeniu leczenia. Jest ona wynikiem zwiększonego zużycia płytek krwi i nie może być przypisane zmniejszeniu wytwarzania trombocytów. Zaburzenia układu immunologicznego: ciężką nadwrażliwość/reakcje idiosynkratyczne podobne do klinicznej anafilaksji obserwowano u około 1% pacjentów, głównie u pacjentów z chłoniakiem. Reakcje anafilaktyczne mogą być natychmiastowe lub opóźnione o kilka godzin i zwykle występują po pierwszej lub drugiej dawce. Składa się na nie niedociśnienie, dezorientacja, gorączka, dreszcze i świszczący oddech, i mogą być śmiertelne. Leczenie jest objawowe i obejmuje zwiększenie objętości krwi, środki podnoszące ciśnienie krwi, leki antyhistaminowe i glikokortykosteroidy. Zaburzenia naczyniowe: u pacjentów z rozpoznaniem ziarnicy złośliwej leczonych wysokimi dawkami początkowymi opisywano przypadki epizodów niedociśnienia. Może wystąpić niskie ciśnienie krwi tętniczej oraz niedrożność żylna. Uszkodzenie naczyń krwionośnych (np. zawał serca, choroba wieńcowa, zaburzenia przepływu krwi w mózgu, stan zapalny naczyń krwionośnych w mózgu, tzw. zespół hemolityczno-mocznicowy, objaw Raynauda). Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia: najcięższym działaniem niepożądanym jest śródmiąższowe zapalenie płuc, które może wystąpić podczas lub, w incydentalnych wypadkach, po zakończeniu leczenia bleomycyną. Śródmiąższowe zapalenie płuc występuje u około 10% pacjentów otrzymujących bleomycynę. W incydentalnych przypadkach zapalenie płuc wywołane podaniem bleomycyny może prowadzić do zwłóknienia płuc i powodowało zgon około 1% pacjentów otrzymujących bleomycynę. Ryzyko pneumotoksyczności wzrasta wraz z dawkami kumulacyjnymi. Pneumotoksyczność może wystąpić już przy bardzo niskich dawkach kumulacyjnych u pacjentów w podeszłym wieku, pacjentów, którzy otrzymywali radioterapię klatki piersiowej lub otrzymują tlen. Istnieją przypuszczenia, że u pacjentów, którzy byli przedoperacyjnie leczeni bleomycyną występowało większe ryzyko pneumotoksyczności. Zaleca się zmniejszenie stężenia tlenu podawanego w trakcie oraz po operacji, jeśli stosuje się stężenie tlenu wyższe niż 21%. Występujące zmiany naczyniowe w obrębie płuca częściowo wpływają na elastyczność ścian naczyń. Jeśli wystąpi niewyjaśniony kaszel, duszność, trzeszczenia u podstawy płuc lub rozsiane zmiany siateczkowate w obrazie RTG klatki piersiowej, każdy z tych objawów jest powodem do przerwania podawania bleomycyny, do chwili wykluczenia toksyczności związanej z podaniem bleomycyny jako ich przyczyny. Nie istnieje swoiste leczenie pneumotoksyczności związanej z zastosowaniem bleomycyny. W niektórych przypadkach opisano korzystne działanie po zastosowaniu leczenia glikokortykosteroidami. Zaburzenia żołądka i jelit: u dużej części pacjentów (do 50% pacjentów), którzy otrzymali pełen kurs leczenia bleomycyną nastąpiło uszkodzenie błon śluzowych lub skóry. Owrzodzenie błon śluzowych może być nasilone, jeśli bleomycyna podawana jest w skojarzeniu z radioterapią lub innymi produktami leczniczymi, które mają toksyczne działanie na błony śluzowe. Działania niepożądane ze strony żołądka i jelit, takie jak nudności, wymioty, zanik apetytu, spadek wagi ciała oraz stan zapalny błon śluzowych (zapalenie śluzówki, zapalenie jamy ustnej) mogą wystąpić przede wszystkim przy wysokich dawkach. Leki przeciwwymiotne mogą być użyteczne. Zapalenie jamy ustnej rzadko przyjmuje postać ciężką i zwykle zanika po zakończeniu terapii. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: u dużej części pacjentów (do 50% pacjentów), którzy otrzymali pełne leczenie bleomycyną nastąpiło uszkodzenie błon śluzowych lub skóry. Takie działania niepożądane występują zwykle w 2 lub 3 tyg. leczenia i są zwykle odwracalne, choć nie zawsze. Pigmentacja wiciowcowa (ang. flagellate pigmentation) to postać miejscowej nadmiernej pigmentacji skóry, która występuje u 8% do 38% pacjentów otrzymujących bleomycynę. Zmiany te zależne są od dawki i objawiają się w postaci liniowych hiperpigmentacji, którym towarzyszy świąd. Zgrubienie, nadmierne rogowacenie, zaczerwienienie, wrażliwość i obrzęk koniuszków palców, rumień i wysypka głównie na dłoniach i stopach, rozstępy skórne, pęcherze, zmiany na paznokciach, obrzęk w miejscach podatnych na nacisk, takich jak łokcie oraz utrata włosów rzadko przyjmują ciężką postać i zwykle ustępują po ukończeniu leczenia. U pacjentów otrzymujących bleomycynę zgłaszano również twardzinę skóry. Zaburzenia układu rozrodczego i piersi: podczas i zaraz po zakończeniu chemioterapii z zastosowaniem bleomycyny mogą się pojawić plemniki aneuploidalne (o nieprawidłowej liczbie chromosomów). Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: gorączka może wystąpić 2-6 h po pierwszym wstrzyknięciu. W przypadku utrzymywania się gorączki może być konieczne podanie produktów obniżających gorączkę. Częstość występowania gorączki zmniejsza się wraz z kolejnymi wstrzyknięciami. Po podaniu dożylnym może wystąpić zapalenie żył w miejscu podania wlewu. Po podaniu dożylnym lub dojamowym może wystąpić ból w miejscu wstrzyknięcia lub w obrębie nowotworu. Jeśli bleomycyna stosowana jest jako składnik schematu chemioterapii skojarzonej, należy brać pod uwagę toksyczność bleomycyny podczas doboru i ustalania dawkowania innych cytostatycznych produktów leczniczych o podobnej toksyczności. Jeśli jednocześnie podawane są inne cytostatyczne produkty lecznicze, mogą być konieczne modyfikacje schematu dawkowania i zmiany dawki. Ostre reakcje z hiperpireksją i zapaścią krążeniowo-oddechową zgłaszano po dożylnym wstrzyknięciu dawek leku wyższych niż zalecane. Po dojamowym podaniu bleomycyny rzadko zgłaszano przypadki hipotonii, bardzo wysokiej gorączki i śmierci polekowej.
Komentarze [0]