Tabl. Dorośli z prawidłową czynnością nerek (GFR ł90 ml/min). Monoterapia i leczenie skojarzone z innymi doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi. Zazwyczaj dawka początkowa wynosi 500 mg chlorowodorku metforminy (1 tabl.) 2-3x/dobę w trakcie lub po posiłku. Po 10-15 dniach leczenia należy dostosować dawkę na podstawie pomiaru stężenia glukozy we krwi. Powolne zwiększanie dawki może poprawić tolerancję produktu leczniczegow przewodzie pokarmowym. Maks. zalecana dawka metforminy wynosi 3 g/dobę. Jeśli jest planowana zamiana innego doustnego leku przeciwcukrzycowego na metforminę, należy przerwać podawanie poprzednio stosowanego leku i rozpocząć stosowanie metforminy w dawce podanej powyżej. Leczenie skojarzone z insuliną. Produkt leczniczy i insulina mogą być stosowane w leczeniu skojarzonym w celu uzyskania lepszej kontroli stężenia glukozy we krwi. Metforminę stosuje się zwykle w dawce początkowej 500 mg (1 tabl.) 2-3x/dobę, natomiast dawkę insuliny ustala się na podstawie wyników badania stężenia glukozy we krwi. Zaburzenie czynności nerek. Wartość GFR należy oznaczyć przed rozpoczęciem leczenia produktem zawierającym metforminę, a następnie co najmniej raz na rok. U pacjentów ze zwiększonym ryzykiem dalszego pogorszenia czynności nerek oraz u pacjentów w podeszłym wieku czynność nerek należy oceniać częściej, np. co 3-6 m-cy - szczegóły dotyczące dawkowania patrz ChPL. Pacjenci w podeszłym wieku. Z uwagi na możliwość wystąpienia zaburzeń czynności nerek u pacjentów w podeszłym wieku, dawkę metforminy należy dostosować na podstawie parametrów czynności nerek. Podczas leczenia konieczna jest regularna ocena czynności nerek. W nieprawidłowej tolerancji glukozy (stanie przedcukrzycowym). Preparat stosuje się zwykle w dawce 500 mg (1 tabl.) 2x/dobę. Zespół policystycznych jajników (ang. PCOS). Zwykle dawka wynosi 500 mg (1 tabl.) 3x/dobę lub 850 mg (1 tabl. leku 850) 2x/dobę. Tabl. powl. Dorośli z prawidłową czynnością nerek (GFR ł90 ml/min). Monoterapia i leczenie skojarzone z innymi doustnymi lekamiprzeciwcukrzycowymi. Zazwyczaj dawka początkowa wynosi 1 tabl. o mocy 500 lub 850 mg, 2-3x/dobę w trakcie lub po posiłkach. Po 10-15 dniach leczenia należy dostosować dawkę na podstawie pomiaru stężenia glukozy we krwi. Powolne zwiększanie dawki może poprawić tolerancję produktu leczniczego w przewodzie pokarmowym. U pacjentów przyjmujących większą dawkę (2-3 g/dobę), można zamienić 2 tabl. 500 mg metforminy chlorowodorku na 1 tabl. 1000 mg metforminy chlorowodorku. Maks. zalecana dawka metforminy chlorowodorku wynosi 3 g/dobę. Jeśli jest planowana zamiana innego doustnego preparatu przeciwcukrzycowego na metforminę: należy przerwać podawanie innego produktu leczniczego i rozpocząć podawanie metforminy w dawce podanej powyżej. Leczenie skojarzone z insuliną. Metformina i insulina mogą być stosowane w leczeniu skojarzonym w celu osiągnięcia lepszej kontroli stężenia glukozy we krwi. Metformina podawana jest w zazwyczaj stosowanej dawce początkowej, wynoszącej 1 tabl. 500 mg lub 850 mg metforminy chrorowodorku 2-3x/dobę, a dawka insuliny jest dobierana na podstawie pomiarów stężenia glukozy we krwi. Zaburzenie czynności nerek. Wartość GFR należy oznaczyć przed rozpoczęciem leczenia produktem zawierającym metforminę, a następnie co najmniej raz na rok. U pacjentów ze zwiększonym ryzykiem dalszego pogorszenia czynności nerek oraz u pacjentów w podeszłym wieku czynność nerek należy oceniać częściej, np. co 3-6 m-cy - szczegóły patrz ChPL. Pacjenci w podeszłym wieku. Z powodu możliwości wystąpienia zaburzeń czynności nerek u pacjentów w podeszłym wieku, należy dostosować dawkę produktu leczniczego metforminy na podstawie czynności nerek. Konieczna jest systematyczna ocena czynności nerek. Dzieci oraz młodzież. Monoterapia i leczenie skojarzone z insuliną. Metformina może być stosowana u dzieci powyżej 10 lat oraz młodzieży. Zazwyczaj stosowana dawka początkowa metforminy chlorowodorku wynosi 1 tabl. 500 mg lub 850 mg raz/dobę w trakcie posiłków lub po posiłkach. Po 10-15 dniach dawka powinna być dostosowana na podstawie pomiaru stężenia glukozy we krwi. Powolne zwiększanie dawki może poprawić tolerancję produktu leczniczego w przewodzie pokarmowym. Maks. zalecana dawka metforminy chlorowodorku wynosi 2 g/dobę, przyjęta w 2 lub 3 dawkach podzielonych. Tabl. o przedł. uwalnianiu 500 mg. Dorośli z prawidłową czynnością nerek (GFR ł90 ml/min). Monoterapia i leczenie skojarzone z innymi doustnymi produktami leczniczymi przeciwcukrzycowymi. Zazwyczaj dawka początkowa to 1 tabl. stosowana raz/dobę. Po 10-15 dniach leczenia należy dostosować dawkę na podstawie pomiaru stężenia glukozy we krwi. Powolne zwiększanie dawki może poprawić tolerancję produktu leczniczego w przewodzie pokarmowym. Maks. zalecana dawka dobowa to 4 tabl. Dawkę należy zwiększać o 500 mg metforminy chlorowodorku co 10-15 dni, aż do maks. dawki 2000 mg raz/dobę, przyjmowanej w trakcie kolacji. Jeśli po zastosowaniu produktu leczniczego w dawce 2000 mg raz/dobę nie uzyska się właściwej kontroli stężenia glukozy, należy rozważyć podawanie produktu leczniczego w dawce 1000 mg 2x/dobę, przy czym obie dawki należy przyjmować z pożywieniem. Jeśli nadal nie uzyska się właściwego stężenia glukozy, pacjenta można przestawić na stosowanie standardowej tabl. metforminy w maks. dawce 3000 mg/dobę. W przypadku pacjentów uprzednio leczonych metforminą w tabl., początkowa dawka produktu leczniczego powinna odpowiadać dobowej dawce metforminy w tabl. o natychmiastowym uwalnianiu. W przypadku pacjentów przyjmujących uprzednio tabl. metforminy w dawce powyżej 2000 mg/dobę, nie zaleca się ich zamiany na produkt leczniczy. W przypadku przechodzenia z innego doustnego leku przeciwcukrzycowego należy odstawić ten lek i rozpocząć podawanie produktu leczniczego w dawce zalecanej powyżej. Leczenie skojarzone z insuliną. Metformina i insulina mogą być stosowane w leczeniu skojarzonym w celu osiągnięcia lepszej kontroli stężenia glukozy we krwi. Początkowa dawka produktu leczniczego to zazwyczaj 1 tabl./dobę, a dawka insuliny jest dostosowywana na podstawie pomiarów stężenia glukozy we krwi. Zaburzenie czynności nerek. Wartość GFR należy oznaczyć przed rozpoczęciem leczenia produktem zawierającym metforminę, a następnie co najmniej raz na rok. U pacjentów ze zwiększonym ryzykiem dalszego pogorszenia czynności nerek oraz u pacjentów w podeszłym wieku czynność nerek należy oceniać częściej, np. co 3-6 m-cy - szczegóły patrz ChPL. Pacjenci w podeszłym wieku. Z powodu potencjalnych zaburzeń czynności nerek u pacjentów w podeszłym wieku, należy dostosować dawkę metforminy w zależności od czynności nerek. Konieczna jest systematyczna ocena czynności nerek. Dzieci i młodzież. Ze względu na brak odpowiednich danych, nie należy stosować produktu leczniczego u dzieci. Tabl. o przedł. uwalnianiu 750 mg i 1000 mg. Dorośli z prawidłową czynnością nerek (GFR ł90 ml/min). Monoterapia w leczeniu cukrzycy typu 2 i leczenie skojarzone z innymi doustnymi produktami leczniczymi przeciwcukrzycowymi. Zazwyczaj dawka początkowa to 1 tabl. o przedł. uwalnianiu zawierająca 500 mg metforminy stosowana raz/dobę. Po 10-15 dniach leczenia należy dostosować dawkę na podstawie pomiaru stężenia glukozy we krwi. Powolne zwiększanie dawki może poprawić tolerancję produktu leczniczego w przewodzie pokarmowym. Maks. zalecana dawka dobowa to 2000 mg metforminy. Dawkę należy zwiększać o 500 mg co 10-15 dni, aż do maks. dawki 2000 mg raz/dobę, przyjmowanej w trakcie kolacji. Jeśli po zastosowaniu dawki 2000 mg raz/dobę nie uzyska się właściwej kontroli stężenia glukozy, należy rozważyć podawanie dawki 1000 mg 2x/dobę, przy czym obie dawki należy przyjmować z pożywieniem. Jeśli nadal nie uzyska się kontroli glikemii, pacjenta można przestawić na stosowanie standardowej tabl. metforminy w maks. dawce 3000 mg/dobę. W przypadku pacjentów uprzednio leczonych metforminą w tabl., początkowa dawka metforminy w postaci tabl. o przedł. uwalnianiu powinna odpowiadać dobowej dawce metforminy w tabl. o natychmiastowym uwalnianiu. W przypadku pacjentów przyjmujących uprzednio tabl. metforminy w dawce powyżej 2000 mg/dobę, nie zaleca się ich zamiany na metforminę w postaci tabl. o przedłużonym uwalnianiu. W przypadku przechodzenia z innego doustnego leku przeciwcukrzycowego należy odstawić ten lek i rozpocząć podawanie metforminy w postaci tabl. o przedłużonym uwalnianiu w dawce zalecanej powyżej. Produkt leczniczy 750 mg i produkt leczniczy 1000 mg tabl. o przedł. uwalnianiu są przeznaczone dla pacjentów, którzy są już leczeni tabl. metforminy (o przedłużonym lub natychmiastowym uwalnianiu). Dawka produktu leczniczego 750 mg lub produktu leczniczego 1000 mg tabl. o przedł. uwalnianiu powinna być równoważna dobowej dawce tabl. metforminy (o przedł. lub natychmiastowym uwalnianiu), do dawki maks. wynoszącej odpowiednio 1500 mg lub 2000 mg, podawanej wraz z wieczornym posiłkiem. Leczenie skojarzone z insuliną. Metformina i insulina mogą być stosowane w leczeniu skojarzonym w celu osiągnięcia lepszej kontroli stężenia glukozy we krwi. Początkowa dawka metforminy to zazwyczaj 1 tabl. o przedł. uwalnianiu zawierająca 500 mg metforminy/dobę, natomiast dawkę insuliny dostosowuje się na podstawie wyników badania stężenia glukozy we krwi. W przypadku pacjentów już leczonych metforminą i insuliną w leczeniu skojarzonym dawka produktu leczniczego 750 mg lub produktu leczniczego 1000 mg tabl. o przedł. uwalnianiu powinna być równoważna dobowej dawce tabl. metforminy odpowiednio do maks. dawki 1500 mg lub 2000 mg, podawane razem z wieczornym posiłkiem, natomiast dawka insuliny jest dostosowywana na podstawie pomiarów stężenia glukozy we krwi. Pacjenci w podeszłym wieku. Z uwagi na ryzyko zmniejszenia czynności nerek u pacjentów w podeszłym wieku, dawkę metforminy należy ustalić na podstawie parametrów czynności nerek. Podczas leczenia konieczna jest regularna kontrola czynności nerek. Zaburzenie czynności nerek. Wartość GFR należy oznaczyć przed rozpoczęciem leczenia produktem zawierającym metforminę, a następnie co najmniej raz na rok. U pacjentów ze zwiększonym ryzykiem dalszego pogorszenia czynności nerek oraz u pacjentów w podeszłym wieku czynność nerek należy oceniać częściej, np. co 3-6 m-cy szczegóły patrz ChPL. Dzieci i młodzież. Ze względu na brak odpowiednich danych, produktu leczniczego 750 oraz produktu leczniczego1000 mg nie należy stosować u dzieci.

Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Cukrzycowa kwasica ketonowa, cukrzycowy stan przedśpiączkowy. Niewydolność lub zaburzenia czynności nerek (klirens kreatyniny <60 ml/min). Ostre stany z potencjalną możliwością zmiany czynności nerek, takie jak: odwodnienie, ciężkie zakażenie, wstrząs. Ostre lub przewlekłe choroby, które mogą powodować hipoksję tkanek, takie jak: niewydolność serca lub niewydolność oddechowa, niedawno przebyty zawał serca, wstrząs. Niewydolność wątroby, ostre zatrucie alkoholem, alkoholizm.

Kwasica mleczanowa jest bardzo rzadkim ale ciężkim (wysoka śmiertelność w przypadku braku odpowiedniego leczenia) powikłaniem metabolicznym, które może wystąpić z powodu kumulacji metforminy. Zgłoszone przypadki kwasicy mleczanowej u pacjentów leczonych metforminą występowały głównie u osób z cukrzycą i znaczącą niewydolnością nerek. Częstość występowania kwasicy mleczanowej można i należy zmniejszyć poprzez ocenę innych współistniejących czynników ryzyka, jak źle kontrolowana cukrzyca, ketoza, przedłużone głodzenie, nadmierne spożycie alkoholu, niewydolność wątroby i wszystkie inne stany przebiegające z hipoksją. Należy podejrzewać kwasicę mleczanową w przypadku wystąpienia niespecyficznych objawów takich, jak kurcze mięśni z zaburzeniami trawienia jak ból brzucha oraz ciężka astenia. Kwasicę mleczanową charakteryzuje duszność kwasicza, bóle brzucha i hipotermia, po której następuje śpiączka. W badaniach laboratoryjnych stwierdza się zmniejszenie pH krwi, stężenie mleczanów w osoczu powyżej 5 mmol/l, zwiększoną lukę anionową oraz wskaźnik stosunku stężenia mleczanów do pirogronianów. Jeśli podejrzewa się kwasicę metaboliczną, należy przerwać podawanie metforminy i pacjent powinien być natychmiast hospitalizowany. Lekarze powinni ostrzec pacjentów odnośnie ryzyka i objawów kwasicy mleczanowej. Ponieważ metformina jest wydalana przez nerki, przed rozpoczęciem leczenia należy oznaczyć klirens kreatyniny (który może być oszacowany na podstawie stężeń kreatynimy w surowicy przy zastosowaniu wzoru Cockcroft-Gault’a) i regularnie powtarzać oznaczenia w trakcie leczenia: co najmniej raz w roku u pacjentów z prawidłową czynnością nerek; co najmniej 2-4 razy w roku u pacjentów ze klirensem kreatyniny na dolnej granicy normy i u pacjentów w podeszłym wieku. Zmniejszenie czynności nerek u pacjentów w podeszłym wieku występuje często i jest bezobjawowe. Należy zachować szczególną ostrożność w sytuacjach, gdy czynność nerek może być zaburzona, np. podczas rozpoczynania terapii przeciwnadciśnieniowej,terapii preparatami moczopędnymi lub rozpoczynania terapii NLPZ. Donaczyniowe podanie jodowych środków kontrastujących w trakcie badań radiologicznych może powodować niewydolność nerek. Może doprowadzić do kumulacji metforminy i narazić na zwiększone ryzyko wystąpienia kwasicy mleczanowej. Dlatego należy przerwać podawanie metforminy przed badaniem lub w momencie wykonywania badania, nie rozpoczynać podawania do 48 h po badaniu i tylko po oznaczeniu parametrów czynnościowych nerek i potwierdzeniu, że są prawidłowe. Wszyscy pacjenci powinni kontynuować dietę z regularnym przyjmowaniem węglowodanów podczas dnia. Pacjenci z nadwagą powinni kontynuować dietę z ograniczoną podażą kalorii. Należy regularnie wykonywać badania laboratoryjne rutynowo stosowane w celu kontroli cukrzycy. Sama metformina nie powoduje hipoglikemii, ale zalecana jest ostrożność w przypadku leczenia skojarzonego z insuliną lub innymi doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi (np. pochodnymi sufonylomocznika lub meglitynidami). Podawanie metforminy należy przerwać na 48 h przed planowym zabiegiem operacyjnym wykonywanym w znieczuleniu ogólnym, rdzeniowym lub zewnątrzoponowym. Leczenie powinno zostać wznowione nie wcześniej niż 48 h po zabiegu, wznowieniu żywienia doustnego i tylko jeśli fizjologiczna funkcja nerek została ustabilizowana. Przed rozpoczęciem leczenia metforminą należy potwierdzić rozpoznanie cukrzycy typu 2. W trwających rok kontrolowanych badaniach klinicznych, nie wykryto wpływu metforminy na wzrost i dojrzewanie płciowe, chociaż brak jest długoterminowych danych dotyczących tej szczególnej grupy pacjentów. Dlatego też, zaleca się ostrożną obserwację wpływu metforminy na te parametry u dzieci leczonych metforminą, zwłaszcza u dzieci przed okresem dojrzewania. Do kontrolowanych badań klinicznych prowadzonych u dzieci i młodzieży włączono tylko 15 pacjentów w wieku 10-12 lat. Chociaż skuteczność i bezpieczeństwo metforminy u tych dzieci nie różni się od skuteczności i bezpieczeństwa w grupie starszych dzieci i młodzieży, zaleca się szczególnie ostrożnie stosować metforminę u dzieci w wieku 10-12 lat. Monoterapia metforminą nie powoduje hipoglikemii i dlatego nie wywiera wpływu na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania urządzeń mechanicznych w ruchu. Jednakże, należy powiadomić pacjentów o ryzyku wystąpienia hipoglikemii w przypadku stosowania metforminy w skojarzeniu z innymi lekami przeciwcukrzycowymi (np. pochodne sulfonylomocznika, insulina lub meglitynidów).

Ostre zatrucie alkoholowe wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia kwasicy mleczanowej, zwłaszcza w przypadku: głodzenia lub niedożywienia oraz, niewydolności wątroby. Należy unikać spożywania alkoholu i leków zawierających alkohol. Donaczyniowe podanie środków kontrastujących zawierających jod może powodować niewydolność nerek, prowadzącą do kumulacji metforminy i zwiększenia ryzyka kwasicy mleczanowej. Należy przerwać podawanie metforminy przed badaniem lub w momencie wykonywania badania i nie należy ponownie rozpoczynać leczenia przez 48 h po badaniu i tylko po oznaczeniu parametrów czynnościowych nerek i potwierdzeniu, że są prawidłowe. Produkty lecznicze mające wewnętrzną aktywność hiperglikemiczną, jak glukokortykoidy (do stosowania ogólnego i miejscowego) i leki sympatomimetyczne. Częstsza kontrola stężenia glukozy we krwi może być wymagana, zwłaszcza na początku leczenia. Jeśli jest to konieczne, należy dostosować dawkę metforminy podczas leczenia skojarzonego z danym produktem leczniczym. Leki moczopędne, zwłaszcza diuretyki pętlowe, mogą zaburzać czynność nerek i przez to zwiększać ryzyko kwasicy mleczanowej.

Niekontrolowana cukrzyca w okresie ciąży (ciążowa lub trwała) może powodować zwiększone ryzyko wrodzonych nieprawidłowości i okołoporodowej umieralności. Ograniczona ilość danych na temat stosowania metforminy u kobiet ciężarnych nie wskazuje na zwiększone ryzyko wystąpienia wrodzonych nieprawidłowości. Badania przeprowadzone na zwierzętach nie wykazały szkodliwego działania na ciążę, rozwój embrionu i płodu, poród i rozwój po urodzeniu. Jeśli pacjentka planuje ciążę i podczas ciąży, zaleca się aby cukrzyca nie była leczona metforminą lecz insuliną, aby utrzymać stężenie glukozy we krwi w zakresie możliwie najbliższym wartościom prawidłowym obniżając tym samym ryzyko wad rozwojowych. Metformina przenika do mleka matek karmiących. Nie obserwowano wystąpienia działań niepożądanych u noworodków/dzieci karmionych piersią. Jednakże, ponieważ dostępne są jedynie ograniczone dane, nie zaleca się karmienia piersią podczas leczenia metforminą. Decyzję o ewentualnym zaprzestaniu karmienia piersią należy podjąć biorąc pod uwagę korzyści z karmienia piersią oraz potencjalne ryzyko wystąpienia działań niepożądanych u dziecka. Wysokie dawki metforminy do 600 mg/kg na dobę, co stanowi około trzykrotność dawki dobowej zalecanej u ludzi porównując obszar powierzchni ciała, nie wpływała na płodność samców i samic szczurów.

Po rozpoczęciu leczenia, do najczęstszych działań niepożądanych należą nudności, wymioty, biegunka, ból brzucha i utrata apetytu, które ustępują samoistnie w większości przypadków. Aby temu zapobiec, zaleca się stosowanie metforminy w 2 lub 3 dawkach dobowych i powolne zwiększanie dawki. Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: (bardzo rzadko) kwasica mleczanowa. Podczas długoterminowego stosowania metforminy opisano zmniejszenie wchłaniania witaminy B12 ze zmniejszeniem stężenia w surowicy. Zaleca się rozważenie takiej etiologii u pacjentów z występującą niedokrwistością megaloblastyczną. Zaburzenia układu nerwowego: (często) zaburzenia smaku. Zaburzenia żołądka i jelit: (bardzo często) zaburzenia żołądka i jelit takie jak nudności, wymioty, biegunka, ból brzucha i utrata apetytu. Te zaburzenia występują najczęściej na początku leczenia i ustępują samoistnie w większości przypadków. Aby zapobiec tym objawom, zalecane jest podawanie metforminy w 2 lub 3 dawkach dobowych w czasie lub po posiłkach. Powolne zwiększanie dawki może poprawiać tolerancję żołądkowo-jelitową. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: (bardzo rzadko) pojedyncze przypadki nieprawidłowych wyników badań czynnościowych wątroby lub zapalenia wątroby, ustępujące po przerwaniu leczenia metforminą. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (bardzo rzadko) reakcje skórne jak rumień, świąd, pokrzywka. Z danych opublikowanych po wprowadzeniu leku do obrotu i kontrolowanych badań klinicznych wynika, że w ograniczonej populacji pacjentów w wieku 10-16 lat leczonych przez 1 rok występowały podobne działania niepożądane i o podobnym nasileniu, jak w grupie dorosłych.

Podczas podawania dawek metforminy chlorowodorku do 85 g nie stwierdzono występowania hipoglikemii, aczkolwiek opisano w takich przypadkach występowanie kwasicy mleczanowej. Znaczne przedawkowanie metforminy lub współistniejące czynniki ryzyka mogą powodować kwasicę mleczanową. Kwasica mleczanowa jest stanem zagrożenia życia i musi być leczona w szpitalu. Najbardziej skuteczną metodą usuwania mleczanów i metforminy jest hemodializa.

Metformina jest biguanidem o działaniu przeciwhiperglikemicznym, zmniejszającym zarówno podstawowe i poposiłkowe stężenie glukozy we krwi. Preparat nie pobudza wydzielania insuliny i dlatego nie powoduje hipoglikemii.

1 tabl. zawiera 500 mg, 850 mg lub 1000 mg metforminy chlorowodorku. 1 tabl. o przedł. uwalnianiu zawiera 500 mg, 750 mg lub 1000 mg chlorowodorku metforminy, co odpowiada 390 mg, 585 mg lub 780 mg metforminy.