W przypadku jednoczesnego stosowania benzodiazepin z opioidami może dochodzić do znacznego uspokojenia, depresji oddechowej, śpiączki oraz zgonu. Wymagane jest ograniczenie dawek i czasu trwania leczenia do min. Tolerancja lub konieczność zwiększania dawki w przypadku stosowania alprazolamu ma miejsce rzadko, choć jest możliwa. Zjawisko tolerancji wykazano dla działania uspokajającego alprazolamu, lecz nie przeciwlękowego. Po wielokrotnym stosowaniu produktu przez kilka tyg. może wystąpić zmniejszenie skuteczności nasennego działania benzodiazepin. W trakcie stosowania benzodiazepin, w tym alprazolamu, może dojść do rozwoju uzależnienia oraz zależności emocjonalnej i fizycznej. Ryzyko uzależnienia zwiększa się z dawką oraz czasem trwania leczenia. Jest ono również większe u pacjentów z historią nadużywania leków i alkoholu w wywiadzie. Szczególną ostrożność należy zachować w przypadku zapisywania benzodiazepin pacjentom skłonnym do nadużywania leków (w tym narkotyków) i alkoholu, gdyż ci pacjenci są szczególnie predysponowani do rozwoju uzależnienia. Uzależnienie lekowe może wystąpić w czasie stosowania dawek terapeutycznych i/lub u pacjentów bez czynników ryzyka. Ryzyko uzależnienia zwiększa się w trakcie jednoczesnego stosowania kilku benzodiazepin, niezależnie od wskazań przeciwlękowych czy nasennych. Obserwowano również przypadki nadużywania leku. W przypadku zależności psychicznej, nagłe przerwanie leczenia jest związane z wystąpieniem objawów odstawienia. Mogą one obejmować: bóle głowy, bóle mięśni, skrajny lęk, napięcie, niepokój, dezorientację i drażliwość. w niektórych przypadkach mogą pojawić się: derealizacja, depersonalizacja, nadwrażliwość słuchowa, drętwienie i swędzenie kończyn, nadwrażliwość na światło, hałas i dotyk, halucynacje lub napady padaczki. Objawy powyższe stwierdzano jednak również po nagłym odstawieniu benzodiazepin podawanych w dawkach leczniczych. Kiedy u pacjentów z zaburzeniami lękowymi z napadami paniki bądź podobnymi zaburzeniami leczenie przerywa się, nawracające wtedy objawy choroby bardzo przypominają objawy odstawienia. Mogą im towarzyszyć inne objawy, takie jak zmienny nastrój, lęk lub zaburzenia snu i niepokój. Nagłe odstawienie benzodiazepin zwiększa ryzyko pojawienia się takich działań, jak zjawisko „z odbicia” czy objawy odstawienia. Dawka powinna być zatem zmniejszana stopniowo. W przypadku pacjentów z depresją ze skłonnościami samobójczymi należy zastosować odpowiednie środki ostrożności, a lek zapisywać w wyliczonej ilości. Stwierdzono związek pomiędzy zaburzeniem lękowym z napadami lęku oraz podobnymi zaburzeniami a dużą pierwotną lub wtórną depresją oraz zwiększoną liczbą samobójstw u pacjentów nieleczonych. W związku z tym w przypadku stosowania dużych dawek produktu u pacjentów z zaburzeniem lękowym z napadami lęku konieczne jest zastosowanie tych samych środków ostrożności, co u pacjentów z depresją stosujących leki psychotropowe lub u pacjentów, u których podejrzewa się występowanie myśli samobójczych z lub bez tendencji do realizacji. Bezpieczeństwo oraz skuteczność alprazolamu nie zostały potwierdzone u dzieci i młodzieży poniżej 18 rż. Dlatego też nie zaleca się stosowania alprazolamu w tej grupie pacjentów. Zgłaszano epizody hipomanii i manii w związku ze stosowaniem alprazolamu u pacjentów z depresją. Czas trwania leczenia powinien być jak najkrótszy i nie powinien przekraczać 8-12 tyg., wliczając w to okres zmniejszania dawki. Wydłużenie tego okresu wymaga powtórnej oceny stanu pacjenta. W momencie rozpoczynania leczenia należy poinformować pacjenta o konieczności ograniczenia czasu trwania terapii i stopniowego zmniejszania dawki podczas odstawiania. Ponadto ważne, aby pacjent był świadomy możliwości wystąpienia objawów odstawienia, to pozwoli zmniejszyć jego lęk, gdy ewentualnie wystąpią w trakcie odstawiania produktu leczniczego. Istnieją oznaki wskazujące, że w przypadku benzodiazepin o krótkim czasie działania reakcje z odstawienia mogą wystąpić w przerwie między dawkami, szczególnie, jeśli pacjent otrzymuje duże dawki leku. w razie stosowania benzodiazepin o długim czasie działania ważne jest uprzedzenie pacjenta przed zmianą na benzodiazepiny o krótkim czasie działania, że mogą rozwinąć się objawy odstawienia. Zwykle benzodiazepiny podaje się doraźnie lub krótkotrwale. Działanie na organizm jest zatem krótkie. w innych przypadkach stan zdrowia pacjenta wymaga przedłużenia okresu leczenia. w przypadku długotrwałego stosowania benzodiazepin konieczność kontynuowania leczenia powinna być okresowo weryfikowana przez lekarza prowadzącego pacjenta. Długotrwałe stosowanie leku prowadzi do rozwoju zależności psychicznej. Podobnie jak i inne pochodne benzodiazepin, alprazolam może wywołać amnezję następczą. Objawy amnezji następczej występują najczęściej kilka godzin po zażyciu produktu leczniczego. w takim przypadku należy zapewnić pacjentowi od 7-8 h nieprzerwanego snu. Podczas stosowania benzodiazepin może wystąpić reakcja paradoksalna: niepokój ruchowy, pobudzenie psychoruchowe, drażliwość, agresja, urojenia, gniew, koszmary senne, omamy, psychozy, niewłaściwe zachowanie bądź inne zaburzenia zachowania. W wypadku pojawienia się wymienionych objawów stosowanie leku należy przerwać. Prawdopodobieństwo wystąpienia powyższych działań niepożądanych jest większe u dzieci i u osób w podeszłym wieku. W przypadku pacjentów z ostrą jaskrą zamkniętego kąta przesączania, należy zastosować odpowiednie środki ostrożności. U pacjentów w podeszłym wieku lub osłabionych zaleca się stosowanie najmniejszej skutecznej dawki, w celu zapobieżenia wystąpieniu ataksji lub nadmiernego uspokojenia. Benzodiazepiny i podobnie działające substancje powinny być stosowane ostrożnie u osób w podeszłym wieku, ze względu na ryzyko sedacji i/lub osłabienia układu mięśniowo-szkieletowego, które mogą prowadzić do upadków, często z poważnymi skutkami w tej grupie pacjentów. Mniejsza dawka jest zalecana również u pacjentów z przewlekłą niewydolnością oddechową ze względu na możliwość depresji oddechowej. U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek albo z łagodną, lub umiarkowaną niewydolnością wątroby zaleca się zachowanie ostrożności. Benzodiazepiny nie są zalecane do leczenia podstawowego psychoz. Należy pamiętać, że nie potwierdzono skuteczności alprazolamu stosowanego długotrwale w leczeniu zespołu lęku napadowego. U pacjentów z ciężką depresją lub z zaburzeniem depresyjnym i lękowym mieszanym, nie należy stosować benzodiazepin ani pochodnych benzodiazepin w monoterapii depresji, ponieważ może to zwiększać ryzyko prób samobójczych. Stosowanie u pacjentów z objawami przedmiotowymi i podmiotowymi depresji lub u pacjentów o skłonnościach samobójczych wymaga szczególnej uwagi i kontroli ilości przepisywanego leku. Należy zachować szczególną ostrożność stosując benzodiazepiny u pacjentów nadużywających w przeszłości alkoholu lub leków. W przypadku jednoczesnego stosowania produktu leczniczego z innymi lekami nasennymi lub uspokajającymi, bądź spożywania alkoholu, należy pamiętać o możliwości addytywnego działania tych substancji. Produkt zawiera laktozę jednowodną i nie powinien być stosowany u pacjentów z rzadko występującą, dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy typu Lapp lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy. Lek wywiera znaczny wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Sedacja, amnezja, upośledzona koncentracja i upośledzona czynność mięśni mogą mieć niekorzystny wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. w przypadku niewystarczającej ilości snu, prawdopodobieństwo zaburzenia czujności może być zwiększone. Podobnie jak w przypadku innych substancji działających na ośrodkowy układ nerwowy, pacjenci leczeni produktem powinni być ostrzeżeni, aby nie prowadzili pojazdów ani nie obsługiwali maszyn. Należy zapoznać się z aktualnymi, lokalnymi przepisami w zakresie prawa ruchu drogowego. z tego samego powodu pacjentów należy ostrzec, by w trakcie leczenia produktem nie spożywali alkoholu ani nie przyjmowali leków wywierających działanie depresyjne na OUN. Tabl. o przedł. uwalnianiu. Może wystąpić zmniejszenie skuteczności działania uspokajającego benzodiazepin po wielokrotnym stosowaniu przez kilka tyg. Stosowanie benzodiazepin może prowadzić do rozwoju fizycznego i psychicznego uzależnienia od tych leków. Ryzyko rozwoju uzależnienia zwiększa się z dawką i długością leczenia. Jest ono również większe u pacjentów nadużywających w przeszłości leków i alkoholu. Uzależnienie farmakologiczne może wystąpić w czasie stosowania dawek terapeutycznych i/lub u pacjentów bez indywidualnych czynników ryzyka. Istnieje zwiększone ryzyko uzależnienia farmakologicznego w czasie łącznego stosowania kilku benzodiazepin, niezależnie od wskazań anksjolitycznych lub nasennych. Odnotowano także przypadki nadużycia. W wypadku rozwoju uzależnienia fizycznego, nagłe zaprzestanie leczenia będzie wiązało się z wystąpieniem objawów odstawienia. Mogą one obejmować: ból głowy, ból mięśni, silny lęk, napięcie, niepokój, splątanie i drażliwość. W ciężkich przypadkach mogą wystąpić następujące objawy: poczucie nierealności, depersonalizacja, przeczulica słuchowa, uczucie mrowienia i pieczenia w kończynach, nadwrażliwość na światło, hałas i kontakt fizyczny, omamy lub napady padaczkowe. Lęk „z odbicia”: podczas leczenia objawów odstawienia mogą wystąpić przemijające nasilone objawy, które były powodem rozpoczęcia leczenia benzodiazepinami. Mogą wraz z nimi występować inne reakcje, w tym zmiany nastroju, lęk lub zaburzenia snu i niepokój. Ponieważ ryzyko wystąpienia objawów odstawienia (efektu z odbicia) jest większe w razie nagłego przerwania leczenia, zaleca się stopniowe zmniejszanie dawki. Czas leczenia powinien być możliwie najkrótszy, w zależności od wskazania, jednak nie powinien przekraczać 8-12 tyg., włączając w to okres zmniejszania dawki. Nie należy wydłużać czasu trwania leczenia bez ponownej oceny stanu pacjenta. Podczas rozpoczynania leczenia może być pomocne poinformowanie pacjenta, że czas trwania leczenia będzie ograniczony i dokładne wyjaśnienie, w jaki sposób dawkowanie będzie stopniowo zmniejszane. Ponadto ważne, aby pacjent wiedział o możliwości wystąpienia zjawiska „z odbicia”, co może zmniejszyć obawy, gdyby takie objawy pojawiły się w trakcie odstawiania leku. Istnieją przesłanki, że w przypadku benzodiazepin krótko działających, zjawiska związane z odstawieniem mogą ujawnić się nawet w czasie przerw między poszczególnymi dawkami leku, zwłaszcza gdy stosowane dawki są wysokie. Jeśli pacjent stosuje benzodiazepiny długo działające należy przestrzec go przed zmianą na benzodiazepiny krótko działające, ponieważ mogą wystąpić objawy związane z odstawieniem. Benzodiazepiny mogą powodować niepamięć następczą. Występuje ona najczęściej w ciągu kilku godzin po przyjęciu produktu. Podczas stosowania benzodiazepin stwierdzano objawy takie, jak niepokój, pobudzenie, drażliwość, agresywność, urojenia, wściekłość, koszmary senne, omamy, psychozy, nieodpowiednie zachowanie i inne działania niepożądane dotyczące zachowania. W razie wystąpienia wspomnianych objawów należy przerwać stosowanie leku. Prawdopodobieństwo wystąpienia tych objawów jest większe u dzieci i u pacjentów w podeszłym wieku. Zaburzenia lękowe mogą być związane z pierwotnymi i wtórnymi dużymi zaburzeniami depresyjnymi i częstszymi przypadkami samobójstw wśród nieleczonych pacjentów. Z tego względu podczas stosowania większych dawek alprazolamu w leczeniu pacjentów z zaburzeniami lękowymi należy zachować taką samą ostrożność, jak podczas stosowania jakiegokolwiek leku psychotropowego w leczeniu pacjentów z depresją lub tych, u których można podejrzewać istnienie ukrytych myśli lub planów samobójczych. Bezpieczeństwo stosowania u dzieci i młodzieży w wieku do 18 lat dotychczas nie zostało wykazane i z tego względu nie jest zalecane stosowanie w tej grupie wiekowej. Pacjentom w podeszłym wieku należy podawać mniejszą dawkę. Należy zachować ostrożność stosując benzodiazepiny i ich pochodne u pacjentów w podeszłym wieku ze względu na ryzyko sedacji i/lub osłabienia układu mięśniowo-szkieletowego, co może przyczyniać się do upadków, często z poważnymi konsekwencjami w tej grupie pacjentów. Aby zapobiec wystąpieniu ataksji lub przedawkowania u osób w podeszłym wieku i/lub u pacjentów osłabionych zaleca się przestrzeganie ogólnej zasady stosowania najmniejszych skutecznych dawek. Mniejsza dawka jest zalecana również u pacjentów z przewlekłą niewydolnością oddechową, ze względu na możliwość depresji oddechowej. Benzodiazepiny nie są przeznaczone do stosowania u pacjentów z ciężką niewydolnością wątroby, ponieważ mogą wywołać encefalopatię. Należy zachować ostrożność podczas leczenia pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby. Benzodiazepiny nie są zalecane do leczenia podstawowego psychoz. Nie należy stosować benzodiazepin w monoterapii depresji lękowej związanej z depresją (u tych pacjentów mogą powodować próby samobójcze). Dlatego podczas stosowania alprazolamu u pacjentów z objawami depresji i u pacjentów ze skłonnościami samobójczymi, konieczne jest zachowanie odpowiednich środków ostrożności i przepisywanie im ograniczonych ilości produktu leczniczego. Należy zachować szczególną ostrożność stosując benzodiazepiny u pacjentów nadużywających w przeszłości alkoholu lub leków. Produkt zawiera laktozę jednowodną i nie powinien być stosowany u pacjentów z rzadko występującą, dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy typu Lapp lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy. Z powodu działania uspokajającego (sedatywnego) i możliwego wystąpienia amnezji, zaburzeń koncentracji lub osłabienia mięśni, alprazolam może, zwłaszcza na początku leczenia i w okresie zwiększania dawki, mieć niekorzystny wpływ na czynności wymagające zwiększonej czujności, koordynacji ruchów i szybkiego reagowania (np. podczas prowadzenia pojazdów, obsługiwania maszyn, pracy na wysokości itp.). Prawdopodobieństwo osłabienia czujności wzrasta w przypadku niewystarczającej długości snu. Decyzja dotycząca możliwości wykonywania tych czynności przez danego pacjenta należy do lekarza.
Komentarze [0]