Efawirenz jest induktorem enzymu CYP3A4 oraz inhibitorem niektórych izoenzymów CYP, w tym CYP3A4. Podczas jednoczesnego stosowania z efawirenzem innych związków, będących substratami enzymu CYP3A4, może następować zmniejszenie ich stężenia w osoczu krwi. Metabolizm efawirenzu może być zmieniony także podczas jednoczesnego podania z lekami lub jedzeniem (np. sokiem grejpfrutowym), które wpływają na aktywność CYP3A4. Efawirenzu nie wolno stosować jednocześnie z: terfenadyną, astemizolem, cyzaprydem, midazolamem, triazolamem, pimozydem, beprydylem ani z alkaloidami sporyszu (np. ergotaminą, dihydroergotaminą, ergonowiną i metyloergonowiną), gdyż wpływ na hamowanie ich metabolizmu może doprowadzić do wystąpienia ciężkich zdarzeń zagrażających życiu. Ze względów terapeutycznych ważne są interakcje z innymi lekami przeciwretrowirusowymi. Efawirenz zmniejszał Cmax, AUC i Cmin amprenawiru o około 40%, jednak w terapii skojarzonej z amprenawirem i rytonawirem wpływ efawirenzu równoważony był przez rytonawir, który wykazuje farmakokinetyczny efekt wzmacniający. Z tego powodu podczas jednoczesnego stosowania efawirenzu z amprenawirem (600 mg 2x/dobę) i rytonawirem (100 lub 200 mg 2x/dobę) nie jest konieczna zmiana ich dawkowania. Jeżeli efawirenz jest stosowany jednocześnie z amprenawirem i nelfinawirem, nie ma potrzeby zmiany dawkowania któregokolwiek z tych leków. Nie zaleca się terapii skojarzonej efawirenzu z amprenawirem i sakwinawirem, gdyż reakcja na działanie obu leków z grupy PIs wydaje się, że uległaby istotnemu zmniejszeniu. Brak jest zaleceń odnośnie jednoczesnego stosowania amprenawiru z innym inhibitorem proteazy i efawirenzem u dzieci oraz u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek. Należy unikać takiego skojarzenia leków u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby. W przypadku podawania indynawiru (w dawce 800 mg co 8 h) w skojarzeniu z efawirenzem (w dawce 200 mg co 24 h) stwierdzono zmniejszenie AUC oraz stężenia minimalnego indynawiru przed podaniem kolejnej dawki (Ctrough) odpowiednio o około 31% i 40%. Podczas podawania niezakażonym ochotnikom indynawiru w dawce zwiększonej (1000 mg co 8 h) w skojarzeniu z efawirenzem (600 mg/dobę) obserwowano zmniejszenie AUC oraz Ctrough indynawiru odpowiednio o 33-46% i 39-57% (przedziały przedstawiają dzienne zmiany), w porównaniu z wynikami uzyskiwanymi po zastosowaniu indynawiru (800 mg co 8 h). Podobne różnice dotyczące AUC oraz Ctrough indynawiru obserwowano także u pacjentów zakażonych HIV, przyjmujących indynawir (1000 mg co 8 h) z efawirenzem (600 mg/dobę) w porównaniu z przyjmującymi wyłącznie indynawir w standardowej dawce (800 mg co 8 h). Chociaż nie ustalono dotychczas znaczenia klinicznego zmniejszenia stężenia indynawiru, to obserwowaną interakcję farmakokinetyczną należy brać pod uwagę przy wyborze schematu leczenia z zastosowaniem efawirenzu w skojarzeniu z indynawirem. Podczas jednoczesnego podawania efawirenzu w dawce 600 mg/dobę z indynawirem/rytonawirem 800/100 mg podawanymi 2x/dobę, AUC indynawiru, Cmin i Cmax zmniejszyło się odpowiednio około 25%, 50% i 17%, w porównaniu do indynawiru/rytonawiru podawanych bez efawirenzu w dawkach 800/100 mg 2x/dobę. Farmakokinetyka efawirenzu podawanego jednocześnie z indynawirem/rytonawirem była porównywalna do farmakokinetyki efawirenzu podawanego w monoterapii (600 mg/dobę). Podczas jednoczesnego stosowania efawirenzu nie jest konieczne dostosowanie dawki indynawiru lub indynawiru/rytonawiru. Podczas jednoczesnego stosowania efawirenzu z dwoma lekami z grupy NRTIs - lopinawirem i rytonawirem w dawkach 533 mg i 133 mg 2x/dobę, uzyskiwano podobne stężenie lopinawiru w osoczu jak w przypadku stosowania tych leków w dawkach 400 mg/100 mg 2x/dobę bez efawirenzu. W przypadku jednoczesnego stosowania z efawirenzem należy rozważyć zwiększenie dawek lopinawiru i rytonawiru o 33% (4 kaps./około 6,5 ml 2x/dobę zamiast 3 kaps./5 ml 2x/dobę). Należy zachować ostrożność, ponieważ taka zmiana dawkowania może być niewystarczająca u niektórych pacjentów. Podczas jednoczesnego stosowania z efawirenzem występuje zwiększenie AUC oraz Cmax nelfinawiru odpowiednio o 20% i 21%. Skojarzone stosowanie nelfinawiru i efawirenzu jest na ogół dobrze tolerowane i nie ma potrzeby zmiany dawkowania. Podczas podawania efawirenzu z rytonawirem w dawce 500 mg lub 600 mg 2x/dobę stwierdzono złą tolerancję leków (występowały m.in. zawroty głowy, nudności, parestezje oraz zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych). Brak danych dotyczących tolerancji efawirenzu podawanego z małą dawką rytonawiru (100 mg 2x/dobę). Podczas podawania sakwinawiru (1200 mg 3x/dobę, w postaci miękkich kapsułek) w skojarzeniu z efawirenzem nastąpiło zmniejszenie AUC oraz Cmax sakwinawiru odpowiednio o 62% i 50%. Nie zaleca się stosowania efawirenzu razem z sakwinawirem jako jedynym PI. Brak danych na temat możliwych interakcji efawirenzu z sakwinawirem i rytonawirem, stosowanymi jednocześnie. Badano interakcje pomiędzy efawirenzem a podawaną jednocześnie zydowudyną i lamiwudyną u pacjentów zakażonych HIV - nie stwierdzono istotnych klinicznie interakcji farmakokinetycznych. Nie przeprowadzono badań dotyczących swoistych interakcji między efawirenzem a innymi inhibitorami odwrotnej transkryptazy, będącymi analogami nukleozydów. Nie należy spodziewać się występowania istotnych klinicznie interakcji, ponieważ szlak metaboliczny nukleozydowych inhibitorów odwrotnej transkryptazy przebiega inaczej niż efawirenzu i nie jest prawdopodobne, aby występowało konkurowanie o te same enzymy metabolizujące leki lub o szlaki eliminacji. Ryfampicyna zmniejszała wartość AUC efawirenzu o 26% oraz Cmax o 20% u niezakażonych ochotników - jeśli efawirenz stosuje się jednocześnie z ryfampicyną, jego dawkę należy zwiększyć do 800 mg/dobę; nie zaleca się zmiany dawki ryfampicyny podczas podawania z efawirenzem. W badaniu z udziałem niezakażonych ochotników efawirenz powodował zmniejszenie Cmax ryfabutyny o 32%, a wartości AUC o 38% oraz zwiększał klirens ryfabutyny, ryfabutyna nie miała znaczącego wpływu na farmakokinetykę efawirenzu - dawkę dobową ryfabutyny należy zwiększyć o 50% w przypadku jednoczesnego stosowania efawirenzu, a dawkę ryfabutyny można podwoić w przypadku schematów leczenia, w których ryfabutyna jest podawana 2 lub 3 razy na tydzień w skojarzeniu z efawirenzem. Jednoczesne podawanie pojedynczych dawek azytromycyny i wielokrotnych dawek efawirenzu u nie zakażonych ochotników nie powodowało istotnych klinicznie interakcji farmakokinetycznych - nie jest konieczna zmiana dawkowania podczas skojarzonego stosowania. Jednoczesne podawanie przez 7 dni efawirenzu w dawce 400 mg/dobę i klarytromycyny w dawce 500 mg co 12 h powodowało istotny wpływ efawirenzu na farmakokinetykę klarytromycyny. Podczas skojarzonego stosowania z efawirenzem nastąpiło zmniejszenie AUC oraz Cmax klarytromycyny odpowiednio o 39% i 26%, podczas gdy wartości AUC i Cmax czynnego hydroksymetabolitu klarytromycyny zwiększyły się odpowiednio o 34% i 49%. Kliniczne znaczenie tych zmian stężeń klarytromycyny w osoczu krwi nie jest znane. Podczas jednoczesnego podawania efawirenzu i klarytromycyny nie zakażonym ochotnikom u 46% z nich wystąpiła wysypka. Nie zaleca się zmiany dawki efawirenzu podczas jednoczesnego stosowania z klarytromycyną. Można rozważyć zastosowanie innego antybiotyku niż klarytromycyna. Nie zbadano skojarzonego stosowania z efawirenzem innych antybiotyków makrolidowych, takich jak erytromycyna. Jednoczesne stosowanie efawirenzu (400 mg/dobę) z worykonazolem (200 mg doustnie co 12 h) spowodowało interakcję dwutorową. Nastąpiło zmniejszenie wartości AUC i Cmax worykonazolu przeciętnie o 77% i 61%, podczas gdy wartość AUC i Cmax efawirenzu zwiększały się przeciętnie o 44% i 38%. Jednoczesne stosowanie efawirenzu i worykonazolu jest przeciwwskazane. Podczas jednoczesnego stosowania flukonazolu i efawirenzu u nie zakażonych ochotników nie stwierdzono istotnych klinicznie interakcji farmakokinetycznych; nie zbadano interakcji między efawirenzem a innymi imidazolowymi i triazolowymi lekami przeciwgrzybiczymi, takimi jak itrakonazol i ketokonazol. Leki zobojętniające zawierające wodorotlenek glinu lub magnezu oraz famotydyna nie wpływały na wchłanianie efawirenzu u nie zakażonych ochotników. Stwierdzono zwiększanie przez wielokrotne dawki efawirenzu (o 37%) wartości AUC etynyloestradiolu podanego w pojedynczej dawce. Nie stwierdzono istotnych zmian Cmax etynyloestradiolu. Nie jest znane znaczenie kliniczne tych zjawisk. Nie stwierdzono wpływu pojedynczej dawki etynyloestradiolu na parametry Cmax lub AUC efawirenzu. Ze względu na to, że nie wyjaśniono całkowicie możliwych interakcji efawirenzu z doustnymi środkami antykoncepcyjnymi, należy stosować oprócz nich inne skuteczne mechaniczne metody zapobiegania ciąży. Nie ma wystarczających danych dotyczących potencjalnych interakcji efawirenzu z fenytoiną, karbamazepiną, fenobarbitalem lub innymi lekami przeciwdrgawkowymi - podczas jednoczesnego stosowania efawirenzu z tymi lekami należy brać pod uwagę możliwość zmniejszenia lub zwiększenia stężenia każdego z tych leków w osoczu (należy okresowo kontrolować stężenia tych leków we krwi). Jednoczesne podawanie efawirenzu z metadonem powodowało zmniejszenie stężenia metadonu w osoczu oraz objawy odstawienia opioidów - należy obserwować pacjentów pod kątem wystąpienia objawów odstawiennych oraz zwiększyć dawkę metadonu tak, aby złagodzić te objawy. Stężenia efawirenzu w osoczu mogą ulec zmniejszeniu w przypadku jednoczesnego stosowania preparatów roślinnych zawierających ziele dziurawca w związku z indukującym wpływem ziela dziurawca na enzymy metabolizujące lek lub białka biorące udział w transporcie - podczas jednoczesnego podawania efawirenzu nie wolno stosować preparatów ziołowych zawierających ziele dziurawca. Podczas jednoczesnego stosowania paroksetyny i efawirenzu nie stwierdzono istotnego klinicznie wpływu na parametry farmakokinetyczne i nie ma konieczności zmiany dawkowania tych leków. Ze względu na fakt, że fluoksetyna ma podobny szlak metaboliczny jak paroksetyna (tzn. wykazuje silny efekt hamujący CYP2D6) można oczekiwać, że nie wystąpi interakcja z fluoksetyną. Sertralina, substrat CYP3A4, nie wpływała w znaczącym stopniu na farmakokinetykę efawirenzu, natomiast efawirenz zmniejszał wartości Cmax, C24 i AUC o 28,6-46,3%. Zwiększenie dawki sertraliny powinno być ustalane w oparciu o efekty kliniczne. Cetyryzyna, antagonista receptora H1, nie wpływa w znaczącym klinicznie stopniu na farmakokinetyczne parametry efawirenzu. Efawirenz zmniejszał wartość Cmax cetyryzyny o 24%, ale nie zmieniał AUC. Te zmiany nie są uważane za istotne klinicznie - nie jest konieczna zmiana dawkowania efawirenzu i cetyryzyny w przypadku jednoczesnego ich stosowania. Efawirenz zwiększa Cmax i AUC lorazepamu odpowiednio o 16,3% i 7,3%. Te zmiany nie są uważane za istotne klinicznie - nie jest konieczna zmiana dawkowania efawirenzu ani lorazepamu w przypadku jednoczesnego ich stosowania.
Komentarze [0]