Testy skórne. Diagnostykę uczulenia na jady owadów zawsze należy rozpocząć od testu punktowego, w celu uzyskania dodatkowych informacji o stopniu uczulenia pacjenta. Do testu punktowego (wstępnego) stosowany jest zazwyczaj roztw. jadu o stężeniu 1 µg/ml. Jeżeli roztw. o takim stężeniu jadu wywołuje wyraźną reakcję dodatnią, mogą być kontynuowane testy skórne: test punktowy (prick test). Stosuje się rozcieńczone roztwory jadu aż do ustalenia najniższego stężenia rozt., który wywołuje reakcję miejscową: bąbel z rumieniem o średnicy około 5-10 mm (miareczkowanie do punktu końcowego „end point titration”), lub test śródskórny. W zależności od wyniku testu punktowego wstępnego, test śródskórny można rozpocząć od stosowania roztw. jadu o stężeniu 0,0001 µg/ml lub bardziej rozcieńczonego. Jeżeli reakcja jest ujemna, należy stosować roztw. o większym stężeniu aż do wystąpienia reakcji dodatniej. Jeżeli roztw. o stężeniu 1 µg/ml nie wywoła reakcji alergicznej, należy wynik uznać za ujemny. Wystąpienie bąbla i rumienia po zastosowaniu roztw. o stężeniu powyżej 1 µg/ml nie wskazuje na uczulenie na jad owada. Jeżeli uzyska się ujemny wynik w teście punktowym zawsze zaleca się przeprowadzenie testu śródskórnego. W tym przypadku, test śródskórny rozpoczyna się od roztw. o stężeniu 0,001 µg/ml. Test śródskórny wykonuje się wstrzykując powoli strzykawką tuberkulinową 0,02-0,05 ml roztw. jadu do górnej warstwy skóry na przedramieniu pacjenta. Wynik odczytuje się po 15 minutach. Lancety i strzykawki z igłami stosowane do testów punktowych i śródskórnych muszą być sprzętem jednorazowego użytku, nowe dla każdego pacjenta. Podczas wykonywania obu testów skórnych należy zawsze wykonywać kontrole: o ujemną - z roztw. albuminy (rozpuszczalnik), o dodatnią - z roztworem histaminy (1% histamina podczas testów punktowych i 0,01% histamina podczas testów śródskórnych). Próby te mają na celu wykluczenie zmniejszonej reaktywności na alergen, spowodowanej przyjmowaniem leków przeciwhistaminowych, kortykosteroidów lub innych. Nie należy rozpoczynać testów bezpośrednio po użądleniu, ponieważ wówczas jest często obniżony poziom wrażliwości pacjenta. Testy można rozpocząć po 2-4 tyg. po użądleniu. Immunoterapia. Zaleca się przeprowadzenie immunoterapii w warunkach szpitalnych metodą immunoterapii przyspieszonej. Polega ona na wstrzykiwaniu roztw. jadu o coraz większych stężeniach aż do uzyskania dawki 100 µg/ml. Jeżeli hospitalizacja jest niemożliwa lub niepożądana, leczenie można przeprowadzić w warunkach ambulatoryjnych metodą konwencjonalną. Podane poniżej zalecenia dotyczące dawkowania dla poszczególnych sposobów leczenia należy uważać wyłącznie jako wskazówkę, a nie schemat do bezwzględnego stosowania. Dawkowanie powinno być zawsze dostosowane do indywidualnej wrażliwości pacjenta. Dawka 1 ml roztw. jadu o stężeniu 100 µg/ml jest dawką docelową i w miarę możliwości powinna zostać osiągnięta, nawet u pacjentów o wysokim stopniu nadwrażliwości i u dzieci. W wyjątkowych przypadkach próg tolerancji zostaje osiągnięty po zastosowaniu mniejszych dawek (np. 0,7 ml roztw. jadu o stężeniu 100 µg/ml). W tym przypadku, tę dawkę należy uznać za dawkę końcową i można rozpocząć leczenie podtrzymujące. Immunoterapia przyspieszona. Leczenie rozpoczyna się od dawki 0,1 ml roztworu jadu o stężeniu 0,0001 µg/ml. Od 1-ego do 5-ego dnia pacjent otrzymuje po 4 iniekcje ze wzrastającymi dawkami jadu co 2 h. Dawka końcowa wynosi 1 ml roztw. jadu o stężeniu 100 µg/ml i jest osiągana piątego dnia kuracji. Leczenie podtrzymujące z zastosowaniem wyżej wymienionej dawki końcowej prowadzone jest następnie w warunkach ambulatoryjnych. Pierwszą iniekcję wykonuje się po 7 dniach, drugą i trzecią iniekcję odpowiednio po 14 i 21 dniach, kolejne iniekcje wykonuje się co 28 dni. W celu zapewnienia ciągłości leczenia należy zamówić opakowanie zawierające 6 fiol. liofilizowanego jadu i 6 fiol. rozpuszczalnika w czasie gwarantującym dostawę przed zużyciem bieżącego opakowania. Immunoterapia konwencjonalna. Jeżeli nie jest możliwe leczenie pacjenta w warunkach szpitalnych, można prowadzić immunoterapię w sposób konwencjonalny, polegający na wykonywaniu jednej iniekcji co 7 dni, stopniowo zwiększając dawkę jadu. O wyborze dawki początkowej decyduje lekarz na podstawie oceny stopnia uczulenia pacjenta, określonej na podstawie wywiadu i wyników testów skórnych. U pacjentów o wysokiej wrażliwości, immunoterapię rozpoczyna się od dawki 0,1 ml roztw. jadu o stężeniu 0,0001 µg/ml, a w razie konieczności dawkę tę można jeszcze zmniejszyć. W odstępach 7-dniowych podaje się dawki o objętości 0,1 ml roztw, zawierające wzrastające stężenie jadu, aż do osiągnięcia stężenia 1 µg/ml. Następnie w odstępach tygodniowych podaje się stopniowo wzrastające dawki: 0,05 ml; 0,1 ml; 0,2 ml; 0,4 ml roztw. z fiol. zawierającej stężenie jadu 1 µg/ml. Postępowanie to kontynuuje się aż do osiągnięcia stężenia 100 µg/ml. Iniekcje roztw. jadu o stężeniu 100 µg/ml rozpoczyna się od objętości 0,05 ml. Następnie podaje się wzrastające dawki w odstępach tygodniowych do osiągnięcia maks. dawki 1,0 ml roztw. o stężeniu 100 µg/ml. Dalsze leczenie (leczenie podtrzymujące) kontynuuje się stosując dawkę maks. (lub mniejszą, indywidualnie ustaloną dla pacjenta jako dawka maks.). Leczenie to polega na wykonywaniu iniekcji w wydłużających się stopniowo odstępach czasu, pierwsza iniekcja po 7 dniach, druga i trzecia odpowiednio po 14 i 21 dniach, a następne iniekcje co 28 dni. Opakowanie zawierające 6 fiol. liofilizowanego jadu i 6 fiol. rozpuszczalnika należy zamówić w czasie gwarantującym dostawę przed zużyciem bieżącego opakowania. Dawkowanie w przypadku nie zachowania zalecanego czasu pomiędzy kolejnymi iniekcjami. Jeżeli niemożliwe jest zachowanie zalecanego odstępu czasu pomiędzy kolejnymi iniekcjami w immunoterapii konwencjonalnej (np. z powodu ostrej choroby lub szczepienia), konieczna jest modyfikacja dawkowania. Jeżeli podczas leczenia początkowego metodą konwencjonalną, zalecany odstęp czasu pomiędzy kolejnymi iniekcjami został przekroczony o 2-3 tyg.(tj. upłynęły 3-4 tyg. od ostatniego wstrzyknięcia), leczenie należy wznowić podając połowę ostatniej tolerowanej dawki. Jeżeli w czasie leczenia podtrzymującego, podczas którego stosuje się iniekcje raz/m-ąc, przerwa była dłuższa niż 1 m-ąc (np. upłynęły 2 m-ce od ostatniego wstrzyknięcia), dawka powinna zostać zmniejszona do 1/10 ostatniej tolerowanej dawki maks. Kontynuując leczenie należy uzyskać dawkę maks. zwiększając stężenie roztw. podawanego jadu co tydzień, według powyżej opisanych zaleceń. Specjalne środki ostrożności, które należy zachować przed wstrzyknięciem produktu leczniczego: należy zapytać pacjenta o reakcję po poprzednim wstrzyknięciu produktu (szczególnie zwrócić uwagę na silne działania niepożądane), należy uzyskać od pacjenta informacje o aktualnie przyjmowanych przez niego lekach, należy sprawdzić i w razie konieczności skorygować dawkę, pacjentów niespokojnych lub z niestabilnym układem nerwowym wegetatywnym ułożyć w pozycji leżącej na czas dokonywania szczepienia. Do wstrzyknięć należy używać strzykawek jednorazowych z odpowiednią podziałką. Wstrzyknięcia należy wykonywać podskórnie po stronie mięśnia prostownika w górnym odcinku ramienia, przy ręce lekko ugiętej w łokciu. Nie wolno wstrzykiwać dożylnie! (po wkłuciu należy sprawdzić ruchem aspirującym czy igła nie tkwi w świetle naczynia). Nie należy przekraczać maks. dawki 1 ml roztw. podstawowego (stężenia roztworu jadu 100 µg/ml). Specjalne środki ostrożności, które należy zachować po wstrzyknięciu tego produktu leczniczego: po wstrzyknięciu produktu leczniczego pacjent powinien pozostawać pod obserwacją lekarza przez co najmniej 30 minut, należy poinformować pacjenta, że w razie pojawienia się jakichkolwiek objawów niepożądanych po wstrzyknięciu, powinien on natychmiast skontaktować się z lekarzem prowadzącym leczenie. Szczegóły dotyczące dawkowania, patrz ChPL. W celu zapewnienia pełnego i trwałego skutku terapii, leczenie należy prowadzić nieprzerwanie przez 3-5 kolejnych lat.
Komentarze [0]