Nadciśnienie tętnicze. Pacjenci, którzy nie otrzymują leków moczopędnych: dawka początkowa wynosi 2,5 mg raz/dobę. Jeśli po upływie 2-4 tyg. nie uzyska się pożądanego działania leczniczego, dawkę produktu można zwiększyć. Dawka skuteczna mieści się na ogół w zakresie 10-20 mg/dobę. Zalecana maks. dawka dobowa wynosi 40 mg, podawana jednorazowo. Ewentualne zwiększenie dawki leku należy ustalać w oparciu o pomiar ciśnienia tętniczego krwi bezpośrednio przed podaniem następnej dawki. Nadciśnienie tętnicze u dzieci i młodzieży 6-16 lat: zalecana dawka początkowa wynosi 2,5 mg raz/dobę u pacjentów o mc. od 20 do <50 kg i 5 mg raz/dobę u pacjentów o mc. ł50 kg. Dawkę należy dostosowywać indywidualnie aż do maks. dawki dobowej, która wynosi 20 mg u pacjentów o mc. od 20 do <50 kg i 40 mg u pacjentów o mc. ł50 kg. U dzieci i młodzieży nie badano stosowania dawek większych niż 0,61 mg/kg mc. (lub większych niż 40 mg). U dzieci z zaburzeniami czynności nerek należy rozważyć zastosowanie mniejszej dawki początkowej lub wydłużenie odstępów między dawkami. Pacjenci otrzymujący leki moczopędne: na początku leczenia lizynoprylem może wystąpić objawowe niedociśnienie tętnicze, które częściej występuje u pacjentów przyjmujących leki moczopędne. Jeśli to możliwe, 2 lub 3 dni przed rozpoczęciem leczenia produktem leczniczym należy odstawić lek moczopędny lub zmniejszyć jego dawkę. Jeśli leczenie lizynoprylem w monoterapii jest nieskuteczne, można rozpocząć podawanie leku moczopędnego (najczęściej hydrochlorotiazydu w jednorazowej dawce dobowej 12,5 mg). U pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, u których przed rozpoczęciem leczenia lizynoprylem nie można odstawić leku moczopędnego, podawanie lizynoprylu należy rozpocząć pod ścisłą kontrolą lekarza od podania mniejszej jednorazowej dobowej dawki początkowej, wynoszącej 2,5 mg lub 5 mg. W takim przypadku należy kontrolować ciśnienie tętnicze krwi do czasu wystąpienia oczekiwanego obniżenia ciśnienia i dodatkowo przez jedną godzinę. Wielkość dawki podtrzymującej należy dostosować do wartości ciśnienia tętniczego krwi. Mniejszą dawkę leku należy zastosować u pacjentów: z niewydolnością nerek, u których nie można przerwać stosowania leków moczopędnych, z zaburzeniami równowagi wodno-elektrolitowej, bez względu na przyczynę ich wystąpienia. Przed zastosowaniem leku należy uzupełnić niedobory płynów ustrojowych i wyrównać zaburzenia skład elektrolitów w surowicy, z nadciśnieniem naczyniowo-nerkowym. Zastoinowa niewydolność krążenia. Dawkowanie początkowe: zalecana dawka początkowa wynosi 2,5 mg/dobę i może być zwiększana w razie konieczności. Leczenie zastoinowej niewydolności krążenia lizynoprylem należy rozpoczynać w warunkach szpitalnych pod ścisłą kontrolą lekarską. Dotyczy to również pacjentów z grup zwiększonego ryzyka leczonych dużymi dawkami pętlowych leków moczopędnych (np. >80 mg furosemidu/dobę) lub kilkoma lekami moczopędnymi jednocześnie, pacjentów z hipowolemią, hiponatremią (stężenie sodu w surowicy <130 mEq/l) lub skurczowym ciśnieniem tętniczym krwi <90 mmHg, pacjentów otrzymujących duże dawki leków rozszerzających naczynia, pacjentów ze stężeniem kreatyniny w surowicy 1,7 mg/dl (>150 µmol/l) oraz osób w podeszłym wieku (powyżej 65 lat). U pacjentów, u których ryzyko objawowego niedociśnienia tętniczego jest zwiększone, konieczne jest wyrównanie zaburzeń przed rozpoczęciem podawania lizynoprylu i, jeśli to możliwe, zmniejszenie dawki leku moczopędnego. Należy kontrolować wpływ 1-szej dawki lizynoprylu na ciśnienie tętnicze oraz zastosować małe dawki początkowe (2,5 mg/dobę), podawane pod ścisłym nadzorem lekarskim. Największe obniżenie ciśnienia krwi występuje w przybliżeniu po 6-8 h od podania dawki początkowej. Kontrolę czynności układu krążenia, szczególnie ciśnienia tętniczego, należy kontynuować do czasu stabilizacji wartości ciśnienia krwi. Przed rozpoczęciem i w trakcie leczenia należy kontrolować ciśnienie tętnicze krwi i czynność nerek, gdyż opisywano przypadki ciężkiej hipotonii i (rzadziej) wynikającej z niej niewydolności nerek podczas stosowania inhibitorów konwertazy angiotensyny. Wystąpienie hipotonii po podaniu początkowej dawki lizynoprylu nie wyklucza możliwości późniejszego, ostrożnego zwiększenia dawki leku po skutecznym wyrównaniu niedociśnienia. Dawkowanie w leczeniu podtrzymującym: dawkę początkową należy zwiększać stopniowo w zależności od reakcji pacjenta na leczenie do uzyskania najczęściej stosowanej dawki podtrzymującej (od 5-20 mg). W badaniach klinicznych dawki były zwiększane co 4 tyg. Dobowe dawki podtrzymujące wynoszą zwykle od 5 mg-20 mg podawane jednorazowo. Nie należy zwiększać kolejnych dawek lizynoprylu o więcej niż 10 mg. Wielkość dawki należy dostosowywać do skuteczności działania leku, oceniając nasilenie objawów niewydolności serca. Lizynopryl można stosować w skojarzeniu z lekami moczopędnymi i preparatami naparstnicy. Ostry zawał mięśnia sercowego. Leczenie lizynoprylem można rozpocząć w ciągu 1-szych 24 h od wystąpienia objawów zawału. Początkowo należy podać 5 mg, po 24 h kolejne 5 mg, po upływie 48 h 10 mg, a następnie utrzymywać dawkę 10 mg 1 raz/dobę. Pacjenci z ciśnieniem skurczowym 120 mmHg lub mniejszym powinni otrzymać mniejszą dawkę lizynoprylu, tj. 2,5 mg. W przypadku wystąpienia niedociśnienia tętniczego (utrzymujące się ponad 1 h ciśnienie skurczowe <90 mmHg), produkt należy odstawić. Leczenie należy prowadzić przez 6 tyg. Korzyść z leczenia jest prawdopodobnie największa u pacjentów z rozległym zawałem serca i objawami niewydolności lewej komory serca. Pacjenci, u których nasilają się objawy niewydolności serca, powinni kontynuować leczenie lizynoprylem, stosując dawkowanie, jak w niewydolności serca. Lizynopryl można podawać w skojarzeniu z nitrogliceryną podawaną dożylnie lub przezskórnie oraz w skojarzeniu z lekami zwykle stosowanymi w zawale serca (jeśli nie ma przeciwwskazań do ich stosowania u danego pacjenta): lekami przeciwzakrzepowymi, zapobiegającymi agregacji płytek, b-adrenolitycznymi. Dawkowanie u pacjentów z ostrym zawałem serca i zaburzeniami czynności nerek: u pacjentów (stężenie kreatyniny w surowicy krwi większe niż 2 mg/dl [177 µmol/l]) leczenie lizynoprylem należy rozpoczynać ostrożnie. Nie ustalono zasad dawkowania lizynoprylu u pacjentów z ostrym zawałem serca i współwystępującą ciężką niewydolnością nerek. Mikroalbuminuria w przebiegu nefropatii cukrzycowej. Dawka początkowa wynosi 2,5 mg lizynoprylu/dobę. U chorych z prawidłowym ciśnieniem tętniczym krwi i cukrzycą insulinozależną zwykle stosuje się 10 mg/dobę. Dawka dobowa może być zwiększona do 20 mg w celu osiągnięcia ciśnienia rozkurczowego <75 mmHg. U chorych z nadciśnieniem tętniczym i cukrzycą insulinoniezależną zwykle stosuje się 10 mg /dobę. W razie konieczności dawkę dobową można zwiększyć do 20 mg w celu osiągnięcia ciśnienia rozkurczowego <90 mmHg. Niewydolność nerek. Produkt należy stosować ostrożnie u pacjentów z niewydolnością nerek. Pacjenci poddawanie dializie mogą otrzymywać zwykłą dawkę lizynoprylu w dniach wykonywania dializy. W dniach bez dializy dawkowanie powinno być ustalane w zależności od ciśnienia tętniczego krwi. Wielkość dawki podtrzymującej i/lub odstępu między dawkami należy dostosować do wartości ciśnienia tętniczego krwi. Dawki początkowe lizynoprylu u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek: ClCr <30 ml/min do ClCr Ł80 ml/min: początkowa dawka dobowa 5-10 mg; ClCr Ł10ml/min do ClCr Ł30 ml/min: początkowa dawka dobowa 2,5-5 mg ClCr <10 ml/min (także pacjenci poddawani dializoterapii): początkowa dawka dobowa 2,5 mg. Maks. dobowa dawka podtrzymująca lizynoprylu u pacjentów z niewydolnością nerek wynosi 40 mg. Stosowanie u dzieci i młodzieży. Istnieje ograniczone doświadczenie dotyczące skuteczności i bezpieczeństwa stosowania u dzieci w wieku powyżej 6 lat z nadciśnieniem tętniczym, ale brak danych dotyczących innych wskazań. Nie zaleca się stosowania lizynoprylu u dzieci w innych wskazaniach niż nadciśnienie tętnicze. Nie zaleca się stosowania lizynoprylu u dzieci w wieku poniżej 6 lat lub u dzieci z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek (GFR <30 ml/min/1,73 m2).

Pożywienie nie wpływa na wchłanianie leku, tabletki można przyjmować przed, w trakcie lub po posiłku. Stosować w pojedynczej dawce dobowej, przyjmować każdego dnia o tej samej porze.

Nadwrażliwość na lek i inne ACE. Obrzęk naczynioruchowy w wywiadach w tym w wyniku stosowania innych leków z grupy. Obustronne zwężenie tętnic nerkowych lub zwężenie tętnicy jedynej nerki. Lizynoprylu nie należy stosować u pacjentów ze zwężeniem drogi odpływu z lewej komory lub zwężeniem lewego ujścia tętniczego, a także u chorych z sercem płucnym.

Niewydolność nerek była opisywana w związku z zastosowaniem ACE głównie u pacjentów z ciężką niewydolnością krążenia lub istniejącą chorobą nerek, m.in. ze zwężeniem tętnicy nerkowej. Lizynopryl należy stosować ostrożnie u pacjentów z niewydolnością nerek, ponieważ mogą oni wymagać zmniejszenia dawki lub częstotliwości podawania. Leczenia za pomocą lizynoprylu nie należy rozpoczynać, gdy stężenie kreatyniny przekracza 177 µmol/l (2 mg%) białkomocz 500 mg/24 h. Jeżeli w trakcie leczenia poziom kreatyniny przekroczy wartość 265 µmol/l (3 mg%) lub wzrośnie dwukrotnie w stosunku do poziomu przed leczeniem, należy rozważyć konieczność odstawienia leku. Wcześnie rozpoznana i odpowiednio leczona niewydolność nerek jest na ogół odwracalna. U niektórych pacjentów z obustronnym zwężeniem tętnicy nerkowej lub zwężeniem tętnicy jedynej nerki leczonych ACE obserwowano wzrost stężenia mocznika i kreatyniny w surowicy: zmiany te były na ogół przemijające po odstawieniu leku. Przy współistniejącym nadciśnieniu naczyniowo-nerkowym istnieje zwiększone ryzyko ciężkiej hipotonii i niewydolności nerek. U tych pacjentów leczenie należy rozpoczynać pod ścisłą kontrolą lekarską od małych dawek, które należy ostrożnie zwiększać. Ponieważ stosowanie leków moczopędnych wraz z lizynoprylem u takich chorych może przyczynić się do występowania wymienionych działań niepożądanych, należy je czasowo odstawić i monitorować czynność nerek w pierwszych tyg. leczenia lizynoprylem. U niektórych pacjentów z nadciśnieniem, bez wcześniej istniejącej, jawnej choroby nerek, może dochodzić do wzrostu stężenia mocznika i kreatyniny w surowicy w wyniku jednoczesnego stosowania lizynoprylu i leku moczopędnego. W takich przypadkach może być konieczne zmniejszenie dawki lizynoprylu i/lub odstawienie leku moczopędnego. Objawy takie powinny budzić podejrzenie istniejącego zwężenia tętnicy nerkowej. Objawową hipotonię rzadko obserwowano u pacjentów z niepowikłanym nadciśnieniem tętniczym. Prawdopodobieństwo jej wystąpienia jest większe u pacjentów z obniżoną objętością płynów na skutek leczenia moczopędnego, diety z ograniczeniem soli, stosowania dializ, biegunki lub wymiotów. Znaczną hipotonię podczas stosowania ACE opisywano głównie u pacjentów z ciężką niewydolnością serca, otrzymujących duże dawki diuretyków pętlowych, z towarzyszącą hiponatremią. Leczenie lizynoprylem można ponownie rozpocząć po przywróceniu efektywnej objętości krwi krążącej i normalizacji ciśnienia tętniczego krwi, pod warunkiem ostrożnego dostosowywania dawki. Podobnie jak w przypadku innych leków rozszerzających naczynia, lizynopryl należy ostrożnie stosować u pacjentów ze zwężeniem lewego ujścia tętniczego i kardiomiopatią przerostową, szczególnie z zawężaniem drogi odpływu. Leczenia lizynoprylem nie należy rozpoczynać u pacjentów we wczesnej fazie zawału serca powikłanego hipotonią z ciśnieniem skurczowym Ł100 mm Hg oraz pacjentów w stanie wstrząsu kardiogennego. Preparatu nie należy stosować u pacjentów dializowanych przy użyciu błon wysokoprzepuszczalnych (np. AN69) ani poddawanych leczeniu odczulającemu przeciw jadowi owadów błonkoskrzydłych ze względu na zwiększone ryzyko reakcji rzekomo anafilaktycznych.

Połączenie lizynoprylu z innymi lekami obniżającymi ciśnienie, takimi jak leki b-adrenolityczne i leki moczopędne, może zwiększać skuteczność działania przeciwnadciśnieniowego. Lizynopryl zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia hipokaliemii i hiperurykemii wywołanej przez tiazydy. Jeżeli lizynopryl podawany jest jednocześnie z innym lekiem moczopędnym, istnieje mniejsze prawdopodobieństwo wystąpienia hipokaliemii wywołanej działaniem diuretyku. Lizynopryl może zwiększać poziom potasu w osoczu u pacjentów z niewydolnością nerek. Niewskazane jest jednoczesne podawanie preparatów potasu, leków moczopędnych oszczędzających potas i innych preparatów zawierających potas (np. soli potasowej jako soli kuchennej). Podawanie wraz z NLPZ w niewydolności nerek może nasilić zaburzenie ich funkcji. NLPZ oraz leki sympatykomimetyczne, takie jak salbutamol, fenoterol, obniżają skuteczność działania hipotensyjnego leku. Podczas stosowania soli litu należy kontrolować poziom litu w surowicy, ponieważ lizynopryl może zmniejszać jego wydalanie. Jednoczesne podawanie z lekami hamującymi układ odpornościowy może zwiększać ryzyko leukopenii. Lek nasila działanie insuliny i doustnych leków hipoglikemizujących, jak również działanie alkoholu, który potęguje wpływ hipotensyjny lizynoprylu. Leki stosowane w znieczuleniu ogólnym, nasenne i narkotyczne przeciwbólowe zwiększają jego działanie obniżające ciśnienie tętnicze krwi.

Lizynoprylu nie należy stosować w ciąży. W przypadku podejrzenia ciąży leczenie należy przerwać. ACE podawane kobietom w ciąży mogą spowodować obumarcie płodu lub śmierć noworodka. Stosowanie ACE w II i III trymestrze ciąży związane było z uszkodzeniami płodu w postaci niewydolności nerek, hiperkaliemii, ciężkiej hipoplazji kości twarzoczaszki, zahamowania wzrostu wewnątrzmacicznego, przykurczu kończyn, niedorozwoju płuc oraz małowodziem u matki. Niemowlęta matek, które przyjmowały lizynopryl powinny być obserwowane w kierunku hipotonii, skąpomoczu i hiperkaliemii. Preparatu nie należy stosować w okresie karmienia piersią.

Działanie niepożądane są zazwyczaj łagodne i przemijające, a lek dobrze tolerowany. Układ oddechowy: najczęściej suchy, uporczywy kaszel nasilający się w nocy i w pozycji leżącej, ustępujący po odstawieniu leku, może wystąpić ból gardła, nieżyt nosa, skurcz oskrzeli, zapalenie oskrzeli. W rzadkich przypadkach opisywany był obrzęk naczynioruchowy w obrębie twarzy, kończyn, warg, języka, głośni i krtani. Układ krążenia: może wystąpić hipotonia i, bardzo rzadko u chorych z istotnymi zwężeniami tętnic zawał serca lub przemijające niedokrwienie mózgu, prawdopodobnie w wyniku znacznego niedociśnienia, kołatanie sera, tachykardia. Układ pokarmowy: sporadycznie suchość w ustach, bóle w nadbrzuszu, nudności, rzadko wymioty, biegunka, zaparcia, w pojedynczych przypadkach zapalenie wątroby (miąższowe lub przebiegające z cholestazą), żółtaczka, zapalenie trzustki. Układ nerwowy: bóle i zawroty głowy, zmiany nastroju, zaburzenia świadomości (dezorientacja), parestezje. Podobnie jak w przypadku innych ACE, opisywano zaburzenia smaku i zaburzenia snu. Skóra: poty, świąd, pokrzywka, łysienie, nadwrażliwość na światło. W pojedynczych przypadkach opisywano także łuszczycę i ciężkie choroby skóry, w tym pęcherzycę, toksyczną martwicę naskórka, zespół Stevens-Johnsona i rumień wielopostaciowy. Układ moczowo-płciowy: rzadko mogą wystąpić lub nasilić się wcześniej istniejące zaburzenia czynności nerek, a u pacjentów z ciężką zastoinową niewydolnością krążenia skąpomocz, rzadko białkomocz, w pojedynczych przypadkach ostra niewydolność nerek, rzadko zaburzenia erekcji.

Objawy przedawkowania mogą obejmować ciężką hipotonię, zaburzenia elektrolitowe i niewydolność nerek. Postępowanie lecznicze zależy od charakteru i nasilenia objawów. Należy zastosować środki ograniczające wchłanianie leku lub przyspieszające jego eliminację. W razie wystąpienia ciężkiej hipotonii, pacjenta należy umieścić w pozycji Trendelenburga i jak najszybciej zastosować dożylny wlew z 0,9% roztworu chlorku sodowego. Można rozważyć podanie angiotensyny II (jeżeli jest dostępna). ACE mogą być usuwane z krążenia drogą hemodializy. Nie należy jednak stosować wysokoprzepływowych błon poliakrylonitrylowych. Należy często sprawdzać poziomy elektrolitów i kreatyniny w surowicy.

Lizynopryl jest inhibitorem konwertazy angiotensyny. Korzystne działanie ACE w nadciśnieniu i niewydolności serca wynika przede wszystkim z hamowania osoczowego układu renina-angiotensyna-aldosteron poprzez zablokowanie przekształcania stosunkowo nieaktywnej angiotensyny I w angiotensynę II. Zmniejszenie poziomu angiotensyny II w tkankach i osoczu powoduje zahamowanie wydzielania aldosteronu i zmniejszenie aktywności reninowej osocza, a także zwiększenie aktywności układu kalikreinowo-kininowego w osoczu i tkankach, co również przyczynia się do rozszerzenia naczyń obwodowych poprzez aktywację układu prostaglandynowego. W nadciśnieniu tętniczym lizynopryl powoduje obniżenie ciśnienia krwi w pozycji leżącej i stojącej bez kompensacyjnej tachykardii. Wywołuje istotne obniżenie oporu tętnic obwodowych, również nerkowych, bez wyraźnego wzrostu przepływu krwi przez nerki i przesączania kłębkowego. Początek działania hipotensyjnego występuje po upływie około 1-2 h po doustnym podaniu lizynoprylu; maks. efekt obserwuje się zwykle po około 6-8 h. Na ogół maks. działanie hipotensyjne określonej dawki lizynoprylu występuje po upływie 3-4 tyg. Przy zalecanej dawce dobowej efekt hipotensyjny utrzymuje się nawet podczas długotrwałego stosowania. Tymczasowe odstawienie lizynoprylu nie powoduje nagłego i nadmiernego wzrostu ciśnienia tętniczego krwi. U pacjentów z niewydolnością serca lizynopryl powoduje obniżenie oporu obwodowego i wzrost pojemności żylnej. Dzięki temu następuje zmniejszenie obciążenia wstępnego i następczego oraz zmniejszenie ciśnienia napełniania lewej komory. Ponadto podczas leczenia lizynoprylem wzrasta rzut serca i objętość minutowa. Lizynopryl stosowany we wczesnej fazie zawału serca może zapobiegać powstawaniu dysfunkcji lewej komory serca, zapobiegać lub hamować rozwój niewydolności krążenia oraz zwiększać przeżywalność, zwłaszcza, gdy jest stosowany w skojarzeniu z azotanami. Po podaniu doustnym wchłanianiu ulega około 25% dawki lizynoprylu. Jednoczesne spożywanie posiłków nie wpływa na proces wchłaniania. Maks. stężenia w osoczu uzyskuje się po około 6-8 h. T0,5 wolnej, nie związanej frakcji leku wynosi w przybliżeniu 12 h, natomiast T0,5 frakcji związanej z konwertazą angiotensyny wynosi 41 h. Lizynopryl prawdopodobnie nie wiąże się z innymi białkami osocza oprócz konwertazy angiotensyny. Nie jest metabolizowany i wydala się w moczu w postaci niezmienionej. Porównanie rozkładu lizynoprylu u pacjentów z marskością wątroby w stosunku do osób zdrowych wykazało, że szybkość i zakres wchłaniania wzrastały przy jednakowej wartości czasu potrzebnego do uzyskania maks. stężenia. U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek wydalanie lizynoprylu zmniejsza się w zależności od stopnia upośledzenia czynności nerek. U pacjentów z niewydolnością serca klirens nerkowy lizynoprylu ulega zmniejszeniu, co powoduje wzrost dostępności biologicznej leku. Hemodializa ma istotny wpływ na stężenie lizynoprylu w osoczu, prowadząc do znacznego obniżenia stężenia leku.

1 tabl. zawiera 5 mg, 10 mg lub 20 mg lizynoprylu.