Nadciśnienie tętnicze. Dorośli. Dawkowanie należy ustalić na podstawie wyników pomiarów ciśnienia tętniczego krwi, wykonywanych bezpośrednio przed podaniem kolejnej dawki. W razie potrzeby dawki należy stopniowo zwiększać zachowując co najmniej 4-tyg. odstępy pomiędzy kolejnymi zmianami dawkowania. Pacjenci bez niedoborów płynów i sodu: leczenie należy rozpoczynać od podawania 15 mg/dobę zofenoprylu w dawce jednorazowej, zwiększając ją stopniowo do czasu uzyskania optymalnej kontroli wartości ciśnienia tętniczego. Skuteczna dawka zofenoprylu wynosi zwykle 30 mg/dobę. Maks. dawka dobowa zofenoprylu wynosi 60 mg, jednorazowo lub w 2 dawkach podzielonych. W przypadku braku zadowalającego efektu terapeutycznego można do leczenia dołączyć inny lek przeciwnadciśnieniowy, np. lek moczopędny. Pacjenci z podejrzeniem niedoborów płynów lub sodu. U pacjentów z grupy podwyższonego ryzyka już po podaniu 1. dawki leku może wystąpić nadmierny spadek ciśnienia tętniczego - hipotonia. Przed rozpoczęciem podawania leków z grupy inhibitorów ACE, należy wyrównać niedobory płynów i/lub sodu a także, na 2, 3 dni przed rozpoczęciem podawania inhibitora ACE, odstawić leki moczopędne. Leczenie produktem leczniczym należy rozpocząć od dawki początkowej 15 mg/dobę. Jeśli okresowe odstawienie leków moczopędnych nie jest możliwe leczenie produktem leczniczym należy rozpocząć od dawki początkowej 7,5 mg/dobę. Pacjenci z grupy wysokiego ryzyka ciężkiej ostrej hipotonii powinni być ściśle monitorowani, najlepiej w warunkach szpitalnych, przez czas w którym, po podaniu pierwszej dawki lub po każdym zwiększeniu dawki inhibitora konwertazy i/lub leku moczopędnego, wystąpienie hipotonii jest najbardziej prawdopodobne. To samo odnosi się również do pacjentów z dławicą piersiową i chorobami naczyń mózgowych, u których gwałtowny spadek ciśnienia tętniczego może spowodować zawał serca lub udar mózgu. Zaburzenia czynności nerek i dializoterapia. W leczeniu nadciśnienia tętniczego u pacjentów z łagodną niewydolnością nerek (ClCr >45 ml/min) lek można podawać w takich samych dawkach i według takiego samego schematu podawania (raz/dobę) jak u pacjentów z prawidłową czynnością nerek. U pacjentów z umiarkowaną i ciężką niewydolnością nerek (ClCr <45 ml/min) dawkę produktu leczniczego należy zmniejszyć o połowę; schemat podawania raz/dobę nie wymaga zmiany. U pacjentów dializowanych wielkość zarówno dawki początkowej jak i dawek podtrzymujących produktu leczniczego, należy zmniejszyć do jednej czwartej dawek stosowanych u pacjentów z prawidłową czynnością nerek. Ostatnie obserwacje kliniczne wskazują na częstsze występowanie u pacjentów leczonych inhibitorami ACE reakcji anafilaktoidalnych podczas dializy z zastosowaniem wysokoprzepływowych błon dializacyjnych oraz podczas zabiegów LDL aferezy (lipoprotein o małej gęstości). Pacjenci w podeszłym wieku (powyżej 65 lat). U pacjentów w podeszłym wieku z prawidłową czynnością nerek nie ma konieczności dostosowania dawkowania. W przypadku pacjentów w podeszłym wieku, u których stwierdzono obniżony ClCr (<45ml/min) zaleca się zmniejszenie o połowę stosowanych dawek leku. ClCr można określić na podstawie stężenia kreatyniny w surowicy za pomocą następującego wzoru: CLCr (ml/min) = (140 - wiek) x mc. [kg]/stężenie kreatyniny w surowicy [mg/dl] x 72. Uzyskany przy pomocy powyższego wzoru wynik odpowiada wartości klirensu kreatyniny u mężczyzn. W przypadku kobiet uzyskany wynik należy pomnożyć przez 0,85. Zaburzenia czynności wątroby. Dawkę początkową produktu leczniczego stosowaną w leczeniu nadciśnienia tętniczego u pacjentów z łagodną lub umiarkowaną niewydolnością wątroby należy zmniejszyć o połowę w stosunku do stosowanej u pacjentów z prawidłową czynnością wątroby. W przypadku pacjentów z ciężką niewydolnością wątroby stosowanie produktu leczniczego w terapii nadciśnienia tętniczego jest przeciwwskazane. Dzieci i młodzież. Produktu leczniczego nie należy stosować u dzieci, ponieważ bezpieczeństwo i skuteczność stosowania produktu leczniczego u dzieci nie zostały do chwili obecnej ustalone. Ostry zawał serca. Dorośli. Leczenie produktem leczniczym należy rozpocząć w ciągu 24 h od wystąpienia objawów ostrego zawału serca i następnie kontynuować je przez 6 tyg. Schemat podawania leku jest następujący: 1 i 2 dzień: 7,5 mg (1 tabl. preparatu o dawce 7,5 mg) co 12 h; 3 i 4 dzień: 15 mg (2 tabl. preparatu o dawce 7,5 mg lub 1/2 tabl. preparatu o dawce 30 mg) co 12 h; od 5 dnia: 30 mg (1 tabl. preparatu o dawce 30 mg) co 12 h. Jeżeli w chwili rozpoczynania leczenia lub w ciągu 3 kolejnych dni od zawału u chorego stwierdza się niskie wartości skurczowego ciśnienia tętniczego (Ł120 mHg) nie należy zwiększać dawki dobowej. W przypadku wystąpienia hipotonii (Ł100 mmHg) można kontynuować podawanie leku w dawce, która była wcześniej dobrze tolerowana. W razie stwierdzenia ciężkiego niedociśnienia (skurczowe ciśnienie tętnicze <90 mmHg w 2 kolejnych pomiarach, wykonanych w odstępie co najmniej 1 h) należy przerwać podawanie produktu leczniczego. Po 6 tyg. leczenia należy przeprowadzić ponowną ocenę stanu pacjenta. U pacjentów, u których nie stwierdza się objawów dysfunkcji lewej komory, ani niewydolności serca leczenie należy przerwać. Jeśli natomiast objawy te występują leczenie należy kontynuować przez odpowiedni okres czasu. Jeśli występują wskazania, należy równocześnie stosować inne leki: nitraty, ASA lub leki blokujące receptory b-adrenergiczne (b-blokery). Pacjenci w podeszłym wieku. Należy zachować ostrożność podczas podawania produktu leczniczego w leczeniu zawału u pacjentów >75 rż. Zaburzenia czynności nerek i dializoterapia. Nie ustalono skuteczności i bezpieczeństwa stosowania produktu leczniczego u pacjentów z zawałem serca i zaburzeniami czynności nerek lub poddawanych dializoterapii. Dlatego nie należy stosować produktu leczniczego u tych pacjentów. Zaburzenia czynności wątroby. Nie ustalono skuteczności i bezpieczeństwa stosowania produktu leczniczego u pacjentów z zawałem serca i zaburzeniami czynności wątroby. Dlatego nie należy stosować produktu leczniczego u tych pacjentów.

Produkt może być przyjmowany przed, w trakcie albo po posiłkach.

Nadwrażliwość na sól wapniową zofenoprylu, inne inhibitory ACE lub którąkolwiek substancję pomocniczą. Obrzęk naczynioruchowy związany z leczeniem inhibitorem ACE w wywiadzie. Dziedziczny/idiopatyczny obrzęk naczynioruchowy. Ciężka niewydolność wątroby. II i III trymestr ciąży. Kobiety w wieku rozrodczym, jeśli nie stosują skutecznej antykoncepcji. Obustronne zwężenie tętnic nerkowych lub jednostronne zwężenie tętnicy nerkowej w przypadku jedynej czynnej nerki. Jednoczesne stosowanie produktu leczniczego z produktami zawierającymi aliskiren jest przeciwwskazane u pacjentów z cukrzycą lub zaburzeniem czynności nerek (współczynnik przesączania kłębuszkowego, GFR<60 ml/min/1,73 m2).

Produkt może powodować znaczne obniżenie ciśnienia tętniczego, zwłaszcza po podaniu 1-szej dawki, chociaż objawowe niedociśnienie występuje rzadko u pacjentów z niepowikłanym nadciśnieniem tętniczym. Wystąpienie niedociśnienia jest bardziej prawdopodobne u pacjentów odwodnionych i z niedoborem elektrolitów na skutek przyjmowania leków moczopędnych, ograniczonej podaży soli w diecie, dializoterapii, biegunki lub wymiotów lub u pacjentów z ciężkim nadciśnieniem renino-zależnym. Objawowe niedociśnienie obserwowano u pacjentów z niewydolnością serca, ze współistniejącą niewydolnością nerek lub bez niej. Prawdopodobieństwo wystąpienia niedociśnienia jest większe u pacjentów z bardziej nasiloną niewydolnością serca, co odzwierciedla stosowanie dużych dawek diuretyków pętlowych, hiponatremia lub zaburzenia czynności nerek. U pacjentów ze zwiększonym ryzykiem objawowego niedociśnienia leczenie należy rozpoczynać pod ścisłym nadzorem lekarskim, najlepiej w warunkach szpitalnych, od małej dawki, którą należy ostrożnie dostosowywać. Jeżeli to możliwe, na początku leczenia produktem należy tymczasowo przerwać podawanie leków moczopędnych. Postępowanie takie należy rozważyć także w przypadku pacjentów z dusznicą bolesną lub chorobami naczyń mózgowych, u których nagłe obniżenie ciśnienia tętniczego może spowodować zawał serca lub incydent naczyniowo-mózgowy. W przypadku wystąpienia niedociśnienia, pacjenta należy położyć na plecach. Może być konieczne podanie we wlewie dożylnym fizjologicznego roztw. soli (0,9% roztworu NaCl), w celu uzupełnienia objętości wewnątrznaczyniowej. Wystąpienie niedociśnienia po podaniu 1-szej dawki nie wyklucza możliwości stopniowego, ostrożnego zwiększania dawki, po wyrównaniu wyżej wymienionych zaburzeń. U niektórych pacjentów z niewydolnością serca, którzy mają prawidłowe lub niskie ciśnienie tętnicze, podczas stosowania produktu może wystąpić dodatkowe obniżenie ciśnienia krwi. Takie działanie można przewidzieć i nie jest ono zazwyczaj powodem do przerwania leczenia. Jeśli niedociśnienie stanie się objawowe, może być konieczne zmniejszenie dawki lub przerwanie leczenia produktem. Nie wolno rozpoczynać leczenia produktem w ostrej fazie zawału serca, jeżeli występuje zwiększone ryzyko nasilenia ciężkich zaburzeń hemodynamicznych w następstwie podania leku rozszerzającego naczynia. Ma to miejsce u pacjentów z ciśnieniem skurczowym <100 mmHg lub tych, u których stwierdza się objawy wstrząsu kardiogennego. Podanie produktu w ostrym zawale serca może prowadzić do ciężkiego niedociśnienia. W przypadku przedłużającego się niedociśnienia (utrzymywanie się skurczowego ciśnienia tętniczego <90mmHg przez ponad 1 h) należy przerwać podawanie produktu. W przypadku ciężkiej niewydolności serca po zawale serca, produkt można podawać wyłącznie, jeśli pacjent jest stabilny hemodynamicznie. Nie ustalono skuteczności i bezpieczeństwa stosowania produktu u pacjentów z zawałem serca i zaburzeniami czynności wątroby. Dlatego nie należy stosować produktu u tych pacjentów. Należy zachować ostrożność podczas podawania produktu w leczeniu zawału u pacjentów powyżej 75 lat. U pacjentów z nadciśnieniem naczyniowo-nerkowym i obustronnym zwężeniem tętnic nerkowych lub zwężeniem tętnicy nerkowej jedynej czynnej nerki stosowanie inhibitorów ACE wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia ciężkiego niedociśnienia i niewydolności nerek. Dodatkowo ryzyko zwiększa się, gdy jednocześnie stosowane są leki moczopędne. Niewydolności nerek może towarzyszyć jedynie niewielka zmiana stężenia kreatyniny w osoczu, nawet u pacjentów z jednostronnym zwężeniem tętnicy nerkowej. Jeśli podanie produktu w tej grupie pacjentów jest konieczne, leczenie należy rozpoczynać w warunkach szpitalnych pod ścisłym nadzorem lekarskim, od małej dawki, którą należy ostrożnie dostosowywać. Podczas rozpoczynania stosowania produktu należy tymczasowo przerwać podawanie leków moczopędnych i ściśle monitorować czynność nerek w ciągu kilku 1-szych tyg. leczenia. Należy zachować ostrożność podczas podawania produktu pacjentom z niewydolnością nerek, gdyż wymagają oni mniejszych dawek leku. Podczas leczenia należy odpowiednio często kontrolować czynność nerek, według przyjętych zasad. Opisywane przypadki niewydolności nerek związane z podawaniem inhibitorów ACE występowały głównie u pacjentów z ciężką niewydolnością serca lub współistniejącymi chorobami nerek, w tym także ze zwężeniem tętnicy nerkowej. U niektórych pacjentów, u których wcześniej nie stwierdzono współistniejących chorób nerek, odnotowano zwiększenie stężenia mocznika i kreatyniny we krwi, zwłaszcza podczas jednoczesnego podawania leków moczopędnych. W takim przypadku konieczne może być zmniejszenie dawki inhibitora ACE i/lub odstawienie leków moczopędnych. Zalecane jest ścisłe monitorowanie czynności nerek w ciągu kilku 1-szych tyg. leczenia. Nie ustalono skuteczności i bezpieczeństwa podawania produktu u pacjentów z zawałem serca i zaburzeniami czynności nerek. Dlatego nie należy stosować produkt u pacjentów z zawałem serca i objawami zaburzenia czynności nerek (stężenie kreatyniny w surowicy ł2,1 mg/dl i białkomocz ł500 mg/dobę). U pacjentów poddawanych dializoterapii z zastosowaniem błon dializacyjnych z poliakrylonitrylu o dużej przepuszczalności (np. AN 69), którzy otrzymują inhibitory ACE, występuje ryzyko pojawienia się reakcji rzekomoanafilaktycznych, takich jak obrzęk twarzy, nagłe zaczerwienienie, niedociśnienie i duszność w ciągu kilku minut od rozpoczęcia hemodializy. U tych pacjentów zaleca się stosowanie błon dializacyjnych innego typu lub leku przeciwnadciśnieniowego z innej grupy. Nie ustalono skuteczności i bezpieczeństwa podawania produktu u pacjentów z zawałem serca, poddawanych dializoterapii. Dlatego nie należy stosować produkt w tej grupie pacjentów. U pacjentów leczonych inhibitorami ACE, którzy są poddawani zabiegom aferezy LDL z użyciem siarczanu dekstranu, mogą występować reakcje rzekomoanafilaktyczne, podobne do obserwowanych u pacjentów hemodializowanych z zastosowaniem błon dializacyjnych o dużej przepuszczalności. U tych pacjentów zalecane jest stosowanie leków przeciwnadciśnieniowych z innej grupy. U pacjentów otrzymujących inhibitory ACE podczas odczulania (np. na jad owadów błonkoskrzydłych) lub po użądleniu przez owady rzadko opisywano zagrażające życiu reakcje rzekomoanafilaktyczne. U tych pacjentów wystąpieniu tego typu reakcji należy zapobiegać przerywając czasowo podawanie inhibitora ACE, jednak po nieumyślnym podaniu produktu leczniczego reakcje te mogą pojawić się ponownie. Dlatego też u pacjentów leczonych inhibitorami ACE, którzy są poddawani odczulaniu, należy zachować ostrożność. Brak danych na temat podawania produktu u pacjentów po niedawno przebytym przeszczepieniu nerki. Pacjenci z pierwotnym hiperaldosteronizmem z zasady nie reagują na podawanie leków przeciwnadciśnieniowych działających hamująco na układ renina-angiotensyna. Dlatego nie zaleca się podawania produktu w tej grupie pacjentów. Ryzyko wystąpienia obrzęku naczynioruchowego twarzy, kończyn, warg, błon śluzowych, języka, głośni i/lub krtani u pacjentów leczonych inhibitorami ACE jest największe w ciągu 1-szych kilku tyg. leczenia. Jednak w rzadkich przypadkach ciężki obrzęk naczynioruchowy może wystąpić po długotrwałym leczeniu inhibitorem enzymu konwertującego angiotensynę. W takim przypadku należy natychmiast przerwać leczenie inhibitorami ACE i zastosować produkt leczniczy należący do innej grupy. Obrzęk naczynioruchowy języka, głośni i krtani może być przyczyną zgonu. Jeśli wystąpi, należy rozpocząć postępowanie ratunkowe, w tym (jednak nie wyłącznie) podać podskórnie roztwór adrenaliny o stężeniu 1:1000 (0,3-0,5 ml) lub podać powoli adrenalinę dożylnie, 1 mg/ml (którą należy rozcieńczyć wg instrukcji) oraz ściśle monitorować EKG i ciśnienie tętnicze. Pacjent powinien przebywać w szpitalu do czasu całkowitego ustąpienia objawów, ale nie krócej niż 12-24 h. Nawet w takich przypadkach, gdy obrzęk obejmuje wyłącznie język, bez zaburzeń oddychania, pacjenci mogą wymagać obserwacji, gdyż leczenie lekami przeciwhistaminowymi i glikokortykosteroidami może nie być wystarczające. Inhibitory enzymu konwertującego angiotensynę częściej powodują obrzęk naczynioruchowy u pacjentów rasy czarnej niż u pacjentów innych ras. Pacjenci z obrzękiem naczynioruchowym w wywiadzie, niezwiązanym z przyjmowaniem inhibitorów ACE są bardziej narażeni na wystąpienie obrzęku naczynioruchowego podczas przyjmowania inhibitorów ACE. Jednoczesne stosowanie inhibitorów ACE i sakubitrylu z walsartanem jest przeciwwskazane z powodu zwiększonego ryzyka obrzęku naczynioruchowego. Nie rozpoczynać leczenia sakubitrylem z walsartanem wcześniej niż po upływie 36 h od przyjęcia ostatniej dawki produktu. Nie rozpoczynać leczenia produktem wcześniej niż po upływie 36 h od przyjęcia ostatniej dawki sakubitrylu z walsartanem. Jednoczesne przyjmowanie inhibitorów ACE i racekadotrylu, inhibitorów mTOR (np. syrolimusu, ewerolimusu, temsyrolimusu) oraz wildagliptyny może prowadzić do zwiększenia ryzyka obrzęku naczynioruchowego (np. obrzęk dróg oddechowych lub języka, z zaburzeniami oddychania lub bez takich zaburzeń). Jeśli pacjent przyjmuje już jakikolwiek inhibitor ACE, należy zachować ostrożność rozpoczynając leczenie racekadotrylem, inhibitorami mTOR (np. syrolimusem, ewerolimusem, temsyrolimusem) lub wildagliptyną. Podczas leczenia produktem może wystąpić suchy, uporczywy kaszel, który ustępuje po odstawieniu produktu. Kaszel wywołany stosowaniem inhibitora ACE należy uwzględnić w diagnostyce różnicowej kaszlu. Stosowanie inhibitorów ACE rzadko wiąże się z występowaniem zespołu, który rozpoczyna się od żółtaczki cholestatycznej i postępuje do piorunującej martwicy wątroby, a (czasami) do zgonu. Mechanizm powstawania tego zespołu nie jest znany. Jeśli podczas podawania inhibitorów ACE wystąpi żółtaczka lub znaczne zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych, należy przerwać stosowanie inhibitorów ACE i zastosować odpowiednie postępowanie medyczne. Inhibitory ACE mogą powodować hiperkaliemię, ponieważ hamują uwalnianie aldosteronu. Działanie to jest zazwyczaj nieistotne u pacjentów z prawidłową czynnością nerek. Jednak u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek i/lub u pacjentów przyjmujących suplementy potasu (w tym substytuty soli), leki moczopędne oszczędzające potas, heparynę, trimetoprym lub ko-trimoksazol (znany także jako trimetoprim z sulfametoksazolem), a zwłaszcza leczonych antagonistami aldosteronu lub blokerami receptora angiotensyny, może wystąpić hiperkaliemia. Leki moczopędne oszczędzające potas i blokery receptora angiotensyny należy stosować z zachowaniem ostrożności u pacjentów otrzymujących inhibitory ACE oraz należy kontrolować stężenie potasu w surowicy i czynność nerek. Istnieją dowody, iż jednoczesne stosowanie inhibitorów ACE, antagonistów receptora angiotensyny II lub aliskirenu zwiększa ryzyko niedociśnienia, hiperkaliemii oraz zaburzenia czynności nerek (w tym ostrej niewydolności nerek). W związku z tym nie zaleca się podwójnego blokowania układu RAA poprzez jednoczesne zastosowanie inhibitorów ACE, antagonistów receptora angiotensyny II lub aliskirenu. Jeśli zastosowanie podwójnej blokady układu RAA jest absolutnie konieczne, powinno być prowadzone wyłącznie pod nadzorem specjalisty, a parametry życiowe pacjenta, takie jak: czynność nerek, stężenie elektrolitów oraz ciśnienie krwi powinny być ściśle monitorowane. U pacjentów z nefropatią cukrzycową nie należy stosować jednocześnie inhibitorów ACE oraz antagonistów receptora angiotensyny II. Podczas rozległych operacji i znieczulenia inhibitory ACE mogą powodować obniżenie ciśnienia tętniczego, a nawet być przyczyną wystąpienia wstrząsu, gdyż mogą blokować powstawanie angiotensyny II, wtórne do kompensacyjnego uwalniania reniny. Jeśli nie jest możliwe odstawienie inhibitorów ACE, należy uważnie monitorować objętość wewnątrznaczyniową i objętość osocza. Należy zachować ostrożność podczas podawania inhibitorów ACE pacjentom ze zwężeniem zastawki dwudzielnej i z utrudnionym odpływem krwi z lewej komory. U pacjentów otrzymujących inhibitory ACE obserwowano przypadki neutropenii/agranulocytozy, małopłytkowości i niedokrwistości. Ryzyko wystąpienia neutropenii wydaje się być zależne od dawki, rodzaju stosowanego produktu leczniczego i stanu ogólnego pacjenta. U pacjentów z niepowikłanym nadciśnieniem tętniczym neutropenia występuje rzadko, może natomiast pojawić się u pacjentów z różnego stopnia zaburzeniem czynności nerek, zwłaszcza jeśli współistnieje kolagenoza, np. toczeń rumieniowaty układowy, twardzina albo pacjent jest leczony lekami immunosupresyjnymi, allopurynolem lub prokainamidem, bądź w przypadku jednoczesnego występowania wymienionych czynników. U niektórych pacjentów wystąpiły ciężkie zakażenia, które w kilku przypadkach były oporne na intensywną antybiotykoterapię. W przypadku stosowania zofenoprylu w tej grupie pacjentów, należy oznaczyć ilość krwinek białych i inne parametry krwi przed rozpoczęciem leczenia, następnie co 2 tyg. w trakcie 3 m-cznego leczenia zofenoprylem, a następnie okresowo. Podczas trwania leczenia należy poinformować pacjenta o konieczności zgłaszania wszelkich objawów zakażenia (np. ból gardła, gorączka) oraz określić w takim przypadku wzór odsetkowy krwinek białych. W przypadku stwierdzenia lub podejrzenia neutropenii (liczba neutrofili mniejsza niż 1000/mm3), należy przerwać przyjmowanie zofenoprylu i innych jednocześnie stosowanych produktów. Zmiany te mają charakter odwracalny i ustępują po przerwaniu podawania inhibitorów ACE. Inhibitory ACE należy stosować ostrożnie u pacjentów z łuszczycą. Białkomocz może wystąpić zwłaszcza u pacjentów ze współistniejącymi zaburzeniami czynności nerek oraz w przypadku stosowania relatywnie dużych dawek inhibitorów ACE. U pacjentów z wcześniej występującymi chorobami nerek należy wykonać badanie stężenia białka w moczu (test z 1-szego, porannego moczu) przed rozpoczęciem leczenia, a następnie okresowo. Należy ściśle kontrolować stężenie glukozy u pacjentów z cukrzycą leczonych uprzednio doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi lub insuliną podczas pierwszego miesiąca leczenia inhibitorami ACE. Zwykle nie zaleca się leczenia skojarzonego litem i produktem. Zofenopryl może wykazywać mniejszą skuteczność w obniżaniu ciśnienia tętniczego u osób rasy czarnej niż u pacjentów innych ras. Inhibitory enzymu konwertujacego angiotensynę częściej powodują wystąpienie obrzęku naczynioruchowego u pacjentów rasy czarnej niż u pacjentów innych ras. Nie należy rozpoczynać podawania inhibitorów ACE podczas ciąży. Z wyjątkiem konieczności kontynuowania leczenia inhibitorem ACE, u pacjentek planujących ciążę należy zastosować alternatywne leczenie przeciwnadciśnieniowe, o ustalonym profilu bezpieczeństwa stosowania w ciąży. W przypadku potwierdzenia ciąży, należy natychmiast przerwać podawanie inhibitorów ACE i, jeśli jest to wskazane, należy rozpocząć leczenie alternatywne. Produkt leczniczy zawiera laktozę. U pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, brakiem laktazy lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy nie należy stosować tego produktu. Produkt leczniczy zawiera mniej niż 1 mmol (23 mg) sodu/tabl., to znaczy, że lek uznaje się za „wolny od sodu”. Nie przeprowadzano badań dotyczących wpływu produktu na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Podczas prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn należy jednak brać pod uwagę możliwość wystąpienia senności, zawrotów głowy i uczucia nadmiernego zmęczenia.

Jednoczesne podawanie niezalecane. Leki moczopędne oszczędzające potas i suplementy potasu. Inhibitory ACE zmniejszają utratę potasu związaną z działaniem leków moczopędnych. Leki moczopędne oszczędzające potas, takie jak spironolakton, triamteren, amiloryd lub eplerenon, suplementy potasu lub substytuty soli kuchennej zawierające potas mogą być przyczyną znacznego zwiększenia stężenia potasu w surowicy. Jeżeli jednoczesne stosowanie tych leków jest wskazane ze względu na występowanie hipokaliemii, należy zachować ostrożność i monitorować stężenie potasu w surowicy oraz EKG. Inhibitory konwertazy angiotensyny, antagoniści receptora angiotensyny II lub aliskiren. Dane z badania klinicznego wykazały, że podwójna blokada układu renina-angiotensyna-aldosteron (RAA) w wyniku jednoczesnego zastosowania inhibitorów ACE, antagonistów receptora angiotensyny II lub aliskirenu jest związana z większą częstością występowania zdarzeń niepożądanych, takich jak: niedociśnienie, hiperkaliemia oraz zaburzenia czynności nerek (w tym ostra niewydolność nerek), w porównaniu z zastosowaniem pojedynczego produktu działającego na układ RAA. Jednoczesne podawanie, wymagające zachowania ostrożności. Leki moczopędne (diuretyki tiazydowe lub pętlowe). Wcześniejsze leczenie dużymi dawkami leków moczopędnych może prowadzić do zmniejszenia objętości wewnątrznaczyniowej i powodować ryzyko niedociśnienia podczas rozpoczynania leczenia zofenoprylem. Działanie hipotensyjne można zmniejszyć przez odstawienie leku moczopędnego, zwiększenie objętości płynów lub spożycia soli lub przez rozpoczęcie leczenia od małej dawki zofenoprylu. Lit. Podczas jednoczesnego stosowania litu z inhibitorami ACE odnotowano odwracalne zwiększenie stężenia litu w surowicy krwi oraz jego toksyczność. Jednoczesne stosowanie z tiazydowymi lekami moczopędnymi może zwiększać ryzyko wystąpienia działań toksycznych litu i nasilać już zwiększone przez inhibitory ACE ryzyko działań toksycznych litu. Z tego powodu nie zaleca się jednoczesnego stosowania produktu Zofenil z litem. Jeżeli zastosowanie takiego skojarzenia jest konieczne, należy uważnie kontrolować stężenie litu w surowicy. Leki zawierające sole złota. Reakcje, występujące po podaniu leków zawierających sole złota (np. aurotiojabłczan sodu) we wstrzyknięciach, przypominające objawy, takie jak po podaniu azotanów (objawy rozszerzenia naczyń krwionośnych, w tym nagłe zaczerwienienie twarzy, nudności, zawroty głowy i niedociśnienie, które może być bardzo ciężkie), są stwierdzane częściej u pacjentów przyjmujących inhibitory ACE. Leki stosowane do znieczulenia. Inhibitory ACE mogą nasilać działanie hipotensyjne niektórych leków stosowanych do znieczulenia. Opioidy/ trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne/ leki przeciwpsychotyczne/ barbiturany. Może wystąpić niedociśnienie ortostatyczne. Inne leki przeciwnadciśnieniowe (np. leki blokujące receptory beta-adrenergiczne, leki blokujące receptory alfa-adrenergiczne, antagoniści wapnia). Może wystąpić działanie addytywne lub nasilenie działania hipotensyjnego. Należy zachować ostrożność podczas stosowania z glicerolu triazotanem i innymi azotanami lub lekami rozszerzającymi naczynia. Cymetydyna. Może zwiększać ryzyko działania hipotensyjnego. Cyklosporyna. Jednoczesne podawanie cyklosporyny z inhibitorami ACE powoduje zwiększenie ryzyka wystąpienia niewydolności nerek. Allopurynol, prokainamid, leki cytostatyczne i immunosupresyjne. Podczas podawania jednocześnie z inhibitorami ACE zwiększa się ryzyko wystąpienia reakcji nadwrażliwości. Dane dotyczące innych inhibitorów ACE wskazują na zwiększenie ryzyka wystąpienia leukopenii podczas jednoczesnego podawania. Leki przeciwcukrzycowe. U pacjentów z cukrzycą inhibitory ACE rzadko mogą nasilać działanie zmniejszające stężenie glukozy we krwi insuliny lub doustnych leków przeciwcukrzycowych, takich jak pochodne sulfonylomocznika. W takich przypadkach może być konieczne zmniejszenie dawki leków przeciwcukrzycowych podczas jednoczesnego leczenia inhibitorami ACE. Hemodializa z wykorzystaniem wysokoprzepływowych błon dializacyjnych. Podczas jednoczesnego stosowania inhibitorów ACE istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia reakcji rzekomoanafilaktycznych. Leki cytostatyczne i immunosupresyjne, kortykosteroidy działające ogólnoustrojowo i prokainamid. Jednoczesne podawanie z inhibitorami ACE może powodować zwiększenie ryzyka wystąpienia leukopenii. Leczenie skojarzone, które należy wziąć pod uwagę Niesteroidowe leki przeciwzapalne NLPZ (w tym kwas acetylosalicylowy w dawce ł 3 g/dobę). Podawanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych może osłabiać przeciwnadciśnieniowe działanie inhibitorów ACE. Dodatkowo, opisano, że NLPZ i inhibitory ACE wywierają addytywne działanie powodujące zwiększenie stężenia potasu w surowicy i mogą prowadzić do pogorszenia czynności nerek. Takie skutki są zazwyczaj odwracalne i występują zwłaszcza u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek. Rzadko może wystąpić ostra niewydolność nerek, szczególnie u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek, takich jak pacjenci w podeszłym wieku lub osoby odwodnione. Leki zobojętniające kwas żołądkowy. Zmniejszają biodostępność inhibitorów ACE. Sympatykomimetyki. Mogą osłabiać przeciwnadciśnieniowe działanie inhibitorów ACE; pacjenci powinni być ściśle monitorowani, aby potwierdzić, że pożądany skutek został osiągnięty. Pokarm. Może spowolniać, ale nie zmienia stopnia wchłaniania soli wapniowej zofenoprylu. Dodatkowe informacje. Brak danych klinicznych dotyczących interakcji zofenoprylu z innymi lekami metabolizowanymi przez enzymy cytochromu P450 (CYP). Natomiast wyniki przeprowadzonych badań in vitro wykazały brak istotnych interakcji zofenoprylu z lekami metabolizowanymi z udziałem enzymów cytochromu P450 (CYP).

Nie zaleca się stosowania antagonistów inhibitorów ACE w I trymestrze ciąży. Stosowanie inhibitorów ACE jest przeciwwskazane w II i III trymestrze ciąży. Dane epidemiologiczne odnoszące się do ryzyka działania teratogennego w przypadku narażenia na inhibitory ACE podczas I trymestru ciąży nie są rozstrzygające; jednakże nie można wykluczyć niewielkiego zwiększenia ryzyka. Z wyjątkiem konieczności kontynuowania leczenia inhibitorem ACE, u pacjentek planujących ciążę należy zastosować alternatywne leczenie przeciwnadciśnieniowe, o ustalonym profilu bezpieczeństwa stosowania w ciąży. W przypadku potwierdzenia ciąży należy natychmiast przerwać podawanie inhibitorów ACE i, jeśli jest to wskazane, należy rozpocząć leczenie alternatywne. Narażenie na inhibitor ACE w II i III trymestrze ciąży powoduje toksyczne działanie na ludzki płód (pogorszenie czynności nerek, małowodzie, opóźnienie kostnienia czaszki) i noworodka (niewydolność nerek, niedociśnienie tętnicze, hiperkaliemia). Jeśli wystąpiło narażenie na inhibitor ACE od II trymestru ciąży zaleca się badanie ultrasonograficzne czynności nerek i czaszki. Noworodki, których matki przyjmowały inhibitory ACE należy ściśle obserwować ze względu na możliwość wystąpienia niedociśnienia. Ze względu na brak danych odnośnie stosowania produktu podczas karmienia piersią nie zaleca się jego stosowania i zaleca się podawanie innych produktów, o ustalonym profilu bezpieczeństwa stosowania, zwłaszcza podczas karmienia piersią noworodka lub wcześniaka.

Zaburzenia układu nerwowego: (często) zawroty głowy, ból głowy. Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia: (często) kaszel. Zaburzenia żołądka i jelit: (często) nudności/wymioty. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (niezbyt często) wysypka, (rzadko) obrzęk naczynioruchowy. Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej: (niezbyt często) kurcze mięśni. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: (często) zmęczenie, (niezbyt często) osłabienie. Następujące działania niepożądane zostały zaobserwowane w związku z leczeniem inhibitorami ACE. Zaburzenia krwi i układu chłonnego: u niektórych pacjentów może wystąpić agranulocytoza i pancytopenia. Istnieją doniesienia o wystąpieniu niedokrwistości hemolitycznej u pacjentów z niedoborem dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej. Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: (bardzo rzadko) hipoglikemia. Zaburzenia psychiczne: (rzadko) depresja, zmiany nastroju, zaburzenia snu, stan splątania. Zaburzenia układu nerwowego. Niekiedy parestezja, zaburzenia smaku, zaburzenia równowagi. Zaburzenia oka: (rzadko) niewyraźne widzenie. Zaburzenia ucha i błędnika: (rzadko) szum uszny. Zaburzenia serca: po podaniu inhibitorów ACE opisywano pojedyncze przypadki tachykardii, kołatania serca, zaburzeń rytmu, dławicy piersiowej, zawałów mięśnia sercowego, w połączeniu z niedociśnieniem. Zaburzenia naczyniowe. Ciężkie niedociśnienie, występujące po rozpoczęciu leczenia lub po zwiększeniu dawki (zwłaszcza u pacjentów należących do określonych grup ryzyka). W związku z niedociśnieniem mogą wystąpić takie objawy, jak zawroty głowy, uczucie osłabienia, zaburzenia widzenia, rzadko z zaburzeniami świadomości (omdlenie). Rzadko występuje nagłe zaczerwienienie (zwłaszcza twarzy). Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia: w rzadkich przypadkach odnotowano duszność, zapalenie zatok, nieżyt błony śluzowej nosa, zapalenie języka, zapalenie oskrzeli oraz skurcz oskrzeli. Inhibitory ACE powodują u niewielkiej liczby pacjentów wystąpienie obrzęku naczynioruchowego twarzy, jamy ustnej i gardła. W pojedynczych przypadkach obrzęk naczynioruchowy górnych dróg oddechowych powodował niedrożność dróg oddechowych zakończoną zgonem. Zaburzenia żołądka i jelit: sporadycznie może wystąpić ból brzucha, biegunka, zaparcie i suchość błony śluzowej jamy ustnej. Opisywano pojedyncze przypadki zapalenia trzustki i niedrożności jelit związane z podawaniem inhibitorów ACE; bardzo rzadko: obrzęk naczynioruchowy jelita cienkiego. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: opisywano pojedyncze przypadki żółtaczki cholestatycznej i zapalenia wątroby, związane z podawaniem inhibitorów ACE. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: sporadycznie mogą wystąpić reakcje alergiczne i nadwrażliwości, takie jak świąd, pokrzywka, rumień wielopostaciowy, zespół Stevens-Johnsona, toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka, wykwity łuszczycopodobne, łysienie. Objawom tym może towarzyszyć gorączka, ból mięśni, ból stawów, eozynofilia i/lub dodatnie miano przeciwciał przeciwjądrowych. Rzadko występuje nadmierna potliwość. Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej: sporadycznie może wystąpić ból mięśni. Zaburzenia nerek i dróg moczowych: może wystąpić lub nasilić się niewydolność nerek. Opisywano przypadki wystąpienia ostrej niewydolności nerek; rzadko występują zaburzenia oddawania moczu. Zaburzenia układu rozrodczego i piersi: (rzadko) zaburzenia erekcji. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: (bardzo rzadko) obrzęki obwodowe i ból w klatce piersiowej. Badania diagnostyczne: może wystąpić, odwracalne po odstawieniu produktu, zwiększenie stężenia mocznika i kreatyniny w surowicy krwi, zwłaszcza w przypadku współistnienia niewydolności nerek, ciężkiej niewydolności serca i nadciśnienia naczyniowo-nerkowego. U nielicznych pacjentów opisano zmniejszenie stężenia hemoglobiny, wartości hematokrytu, liczby płytek krwi i leukocytów. Ponadto odnotowano zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych i stężenia bilirubiny w surowicy.

Objawami przedawkowania są: ciężkie niedociśnienie, wstrząs, osłupienie, bradykardia, zaburzenia elektrolitowe i niewydolność nerek. Pacjenta, u którego doszło do przedawkowania leku, należy poddać ścisłej obserwacji szpitalnej, najlepiej w warunkach oddziału intensywnej terapii. Zaleca się częste oznaczanie stężenia elektrolitów i kreatyniny w osoczu. Sposoby leczenia należy dostosować do rodzaju i nasilenia objawów. Jeżeli przedawkowanie wystąpiło niedawno, należy zastosować metody mające na celu ograniczenie wchłaniania produktu leczniczego, takie jak: płukanie żołądka, podawanie środków adsorbujących i siarczanu sodu. W razie wystąpienia niedociśnienia, pacjenta należy położyć na plecach z uniesionymi nogami, zwiększyć objętość krwi krążącej oraz/lub rozważyć leczenie angiotensyną II. Bradykardię i inne objawy nadmiernego pobudzenia nerwu błędnego należy leczyć podawaniem atropiny. W razie konieczności należy zastosować elektrostymulację serca. Inhibitory ACE są eliminowane z ustroju podczas hemodializy. Należy jednak unikać stosowania wysokoprzepływowych błon dializacyjnych z poliakronitrylu.

Korzystne działanie produktu leczniczego w nadciśnieniu tętniczym i ostrym zawale serca jest w głównej mierze efektem zahamowania czynności układu renina-angiotensyna-aldosteron w osoczu. Skutkiem zahamowania aktywności konwertazy angiotensyny jest zmniejszenie stężenia angiotensyny II w osoczu, co z kolei prowadzi do zmniejszenia jej działania kurczącego mięśniówkę naczyń krwionośnych (aktywności wazopresyjnej) i do zahamowania wydzielania aldosteronu. Drugie z wymienionych działań ma stosunkowo niewielkie nasilenie, może prowadzić jednak do nieznacznego zwiększenia stężenia potasu w surowicy, przy jednoczesnej utracie sodu i wody. W wyniku zmniejszenia stężenia angiotensyny II dochodzi do przerwania ujemnego sprzężenia zwrotnego z reniną i do zwiększenia aktywności reninowej osocza. W 24 h po podaniu doustnie soli wapniowej zofenoprylu w dawce 30 mg i 60 mg aktywność ACE zostaje zahamowana odpowiednio o 53,4% i 74,4%.

1 tabl. produktu leczniczego zawiera 7,5 mg lub 30 mg soli wapniowej zofenoprylu, co odpowiada 7,2 mg lub 28,7 mg zofenoprylu.