Dawki ustala się indywidualnie, zależnie od rodzaju choroby i reakcji pacjenta na leczenie. Na ogół zaleca się podawanie leku raz/dobę, rano, zgodnie z rytmem dobowym. W niektórych przypadkach może być konieczne częstsze podawanie triamcynolonu. Dorośli. Zazwyczaj podaje się 4-48 mg/dobę. Choroby układu endokrynnego. W niewydolności kory nadnerczy zazwyczaj dawka początkowa wynosi 4-12 mg/dobę z równoczesnym leczeniem mineralokortykosteroidami. Duża zmienność dawek stosowanych w schorzeniach endokrynologicznych uniemożliwia podanie szczegółowego zakresu dawkowania. Choroby reumatyczne. W reumatoidalnym zapaleniu stawów, ostrym dnawym zapaleniu stawów, zesztywniającym zapaleniu stawów kręgosłupa, łuszczycowym zapaleniu stawów kręgosłupa, ostrym i podostrym zapaleniu kaletki maziowej, nieswoistym ostrym zapaleniu pochewki ścięgna dawka początkowa wynosi 8-16 mg/dobę, chociaż u niektórych pacjentów może być konieczne zastosowanie większych dawek. Kolagenozy. W toczniu rumieniowatym układowym dawka początkowa wynosi zwykle 20-32 mg/dobę, po uzyskaniu poprawy podaje się mniejsze dawki podtrzymujące. Pacjentom z ciężkimi objawami podaje się większe dawki początkowe, 48 mg/dobę lub więcej i większe dawki podtrzymujące. Ostre reumatyczne zapalenie mięśnia sercowego. U pacjentów z ciężko przebiegającym ostrym reumatycznym zapaleniem mięśnia sercowego, z wysiękiem osierdziowym i/lub zastoinową niewydolnością serca, leczenie kortykosteroidami jest skuteczne w zwalczaniu ostrych i ciężkich zmian zapalnych. Dawka początkowa triamcynolonu wynosi 20-60 mg/dobę. Po wystąpieniu poprawy dawkę dobową można zmniejszyć. Leczenie podtrzymujące trwa co najmniej 6-8 tyg., rzadko do 3 m-cy. Leczenie kortykosteroidami nie zastępuje leczenia przyczynowego. Choroby skóry i błon śluzowych. W pęcherzycy, opryszczkowym pęcherzowym zapaleniu skóry, ciężkim rumieniu wielopostaciowym, złuszczającym zapaleniu skóry, ziarniniaku grzybiastym dawka początkowa wynosi 8-16 mg/dobę. W ciężkiej łuszczycy dawka początkowa wynosi 8-16 mg/dobę. Czas leczenia podtrzymującego zależy od reakcji pacjenta na lek. Choroby alergiczne. W całorocznym lub sezonowym alergicznym nieżycie nosa triamcynolon jest stosowany w dawce 8-12 mg/dobę. W przypadkach nie poddających się leczeniu może być konieczne zastosowanie większych dawek początkowych i podtrzymujących. W astmie oskrzelowej podaje się 8-16 mg/dobę. W alergicznym nieżycie nosa i w astmie oskrzelowej podawanie kortykosteroidów w celu łagodzenia ostrych stanów i długotrwałym leczeniu jest zalecane rzadko. W kontaktowym i atopowym zapaleniu skóry, leczenie miejscowe może być uzupełnione krótkotrwale przez doustne podanie 8-16 mg triamcynolonu/dobę. Choroby oka. W alergicznym zapaleniu spojówek, zapaleniu rogówki, zapaleniu tęczówki i ciała rzęskowego, zapaleniu naczyniówki i siatkówki, zapaleniu przedniego odcinka oka, rozlanym zapaleniu błony naczyniowej tylnego odcinka oka, zapaleniu nerwu wzrokowego i współczulnym zapaleniu naczyniówki dawka początkowa wynosi 12-40 mg/dobę i zależy od ciężkości stanu, natury i stopnia procesu chorobowego struktury oka, ale poprawa jest zwykle szybka. Choroby układu oddechowego. W objawowej sarkoidozie, zespole Löfflera, berylozie, piorunującej lub rozsianej gruźlicy płuc (z jednoczesnym leczeniem przeciwprątkowym) dawka początkowa wynosi zwykle 16-48 mg/dobę. Choroby układu krwiotwórczego. W chorobach hematologicznych dawka początkowa wynosi 16-60 mg/dobę. Dawkę podstawową należy dostosować w zależności od reakcji pacjenta na leczenie. Jeśli po odpowiednio długim okresie leczenia nie nastąpi poprawa, należy przerwać podawanie triamcynolonu i zmienić lek. Po uzyskaniu odpowiedzi klinicznej dawkę należy stopniowo zmniejszyć do najmniejszej skutecznej dawki. W sytuacjach stresowych (np. operacja, zakażenia, uraz) może być konieczne zwiększenie dawki. Choroby nowotworowe (w leczeniu paliatywnym). W ostrej białaczce u dzieci zwykle dawka triamcynolonu wynosi 1-2 mg/kg mc./dobę. Poprawa zwykle występuje pomiędzy 6 a 21 dniem podawania triamcynolonu, a leczenie trwa 4-6 tyg. W białaczkach i chłoniakach u dorosłych zwykle dawka dobowa wynosi 16-40 mg, chociaż w białaczce może być konieczne zwiększenie dawki dobowej do 100 mg. Obrzęki. Triamcynolon jest stosowany w celu wywołania diurezy lub remisji proteinurii w zespole nerczycowym, bez mocznicy typu idiopatycznego lub w przebiegu tocznia rumieniowatego. Średnia dawka wynosi 16-20 mg (niekiedy do 48 mg)/dobę aż do wywołania diurezy. Diureza pojawia się zwykle 14 dnia, niekiedy może być opóźniona. Po wystąpieniu diurezy celowe jest kontynuowanie leczenia aż do ustąpienia objawów, wtedy dawkę należy zmniejszać. W lżejszych przypadkach dawki wynoszą 4 mg/dobę. Gruźlicze zapalenie opon mózgowych. Kiedy występuje blok podpajęczynówkowy lub zagrażający, triamcynolon jest używany razem z właściwym leczeniem przeciwprątkowym. Zwykle podaje się 32- 48 mg/dobę w dawce pojedynczej lub dawkach podzielonych. Jeżeli lek jest odstawiany po podawaniu dłuższym niż kilka dni, należy go odstawiać stopniowo. Dawkowanie u dzieci. Dawkowanie u dzieci zależy od rodzaju i ciężkości choroby oraz od mc. W niewydolności kory nadnerczy podaje się 0,117 mg/ kg mc./dobę lub 3,3 mg/ m2 pc./dobę w dawce jednorazowej lub w dawkach podzielonych. W innych wskazaniach zwykle podaje się 0,416 – 1,7 mg/ kg mc./dobę lub 12,5 – 50 mg/ m2 pc./dobę w dawce jednorazowej lub w dawkach podzielonych. W razie pominięcia dawki należy zażyć lek jak najszybciej lub, jeśli zbliża się pora dawki następnej, pominiętą dawkę opuścić. Nie należy zażywać dwóch dawek na raz.

Nadwrażliwość na triamcynolon lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Układowe zakażenia grzybicze. Szczepienia, zwłaszcza szczepionkami zawierającymi żywe wirusy.

Triamcynolon należy stosować w najmniejszych skutecznych dawkach. Jeśli możliwe jest zmniejszenie dawki, należy zmniejszać ją stopniowo. Nagłe odstawienie leku może spowodować wystąpienie niewydolności kory nadnerczy, dlatego dawkę triamcynolonu należy zmniejszać stopniowo. Przerwanie leczenia po długotrwałym stosowaniu może wywołać objawy zespołu odstawienia glikokortykosteroidów, takie jak: gorączka, bóle mięśni i stawów, złe samopoczucie. Objawy te mogą wystąpić nawet w przypadku, gdy nie stwierdza się niewydolności kory nadnerczy. Pacjentów leczonych dużymi dawkami triamcynolonu nie należy szczepić żywymi szczepionkami wirusowymi (np. ospy) ze względu na ryzyko wystąpienia zaburzeń neurologicznych i nieskuteczność uodpornienia. Podawanie triamcynolonu pacjentom z czynną gruźlicą powinno być ograniczone do przypadków gruźlicy rozsianej lub o przebiegu piorunującym i tylko z jednoczesnym leczeniem przeciwprątkowym. Pacjenci z gruźlicą utajoną lub dodatnią próbą tuberkulinową otrzymujący triamcynolon powinni być obserwowani pod kątem rozwoju gruźlicy. W przypadku długotrwałego stosowania glikokortykosteroidów powinni otrzymywać profilaktycznie leki przeciwprątkowe. Triamcynolon może maskować objawy zakażenia, zmniejszać odporność na zakażenie i zdolność do jego lokalizacji. Może ujawnić utajoną pełzakowicę. U osób przybyłych z krajów tropikalnych lub pacjentów z biegunką o nieznanej przyczynie, przed leczeniem glikokortykosteroidami należy wykluczyć zakażenie pełzakiem czerwonki. U pacjentów z niedoczynnością tarczycy lub marskością wątroby triamcynolon działa silniej. W przypadku półpaśca ocznego stosować ostrożnie ze względu na ryzyko perforacji rogówki. Należy zachować ostrożność podczas leczenia ASA razem z triamcynolonem u pacjentów z hipoprotrombinemią. Triamcynolon należy stosować ostrożnie w nieswoistym wrzodziejącym zapaleniu okrężnicy, jeśli istnieje zagrożenie perforacją, w ropniach lub innych ropnych zakażeniach, uchyłkowatości jelit, świeżych zespoleniach jelitowych, czynnym lub utajonym wrzodzie trawiennym, niewydolności nerek, nadciśnieniu tętniczym, osteoporozie, osłabieniu mięśni (myastenia gravis), cukrzycy, zaburzeniach czynności wątroby, jaskrze, zakażeniach grzybiczych lub wirusowych, hiperlipidemii, hipoalbuminemii, ostrych psychozach, padaczce. W razie perforacji w obrębie przewodu pokarmowego u pacjentów leczonych dużymi dawkami triamcynolonu, objawy zapalenia otrzewnej mogą być nieznaczne lub mogą nie wystąpić wcale. Niemowlęta i dzieci leczone długotrwale należy obserwować ze względu na ryzyko wystąpienia zaburzeń wzrostu i rozwoju. Osoby, które otrzymują leki hamujące układ immunologiczny są bardziej wrażliwe na zakażenia niż zdrowi pacjenci. Ospa wietrzna, półpasiec i odra mogą mieć ciężki przebieg u nieodpornych dzieci i dorosłych po podaniu kortykosteroidów. Należy unikać narażenia na zakażenie, szczególnie u pacjentów, którzy nie chorowali na te choroby. Jeżeli wystąpi ospa wietrzna, należy rozważyć podanie leków przeciwwirusowych. Spodziewane jest, że jednoczesne podawanie inhibitorów CYP3A, w tym produktów zawierających kobicystat, zwiększy ryzyko ogólnoustrojowych działań niepożądanych. Należy unikać łączenia leków, chyba że korzyść przewyższa zwiększone ryzyko ogólnoustrojowych działań niepożądanych związanych ze stosowaniem glikokortykosteroidów; w takim przypadku pacjenta należy obserwować w celu wykrycia ogólnoustrojowych działań glikokortykosteroidów. Produkt leczniczy zawiera laktozę i nie powinien być stosowany u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy typu Lappa lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy. Lek zwykle nie wpływa na sprawność psychoruchową. Może jednak niekiedy wywołać zawroty i bóle głowy, a nawet zaburzenia psychiczne.

Jednoczesne przyjmowanie triamcynolonu i NLPZ lub alkoholu zwiększa ryzyko powstania wrzodu trawiennego i krwawienia z przewodu pokarmowego. Stosowanie jednoczesne triamcynolonu, amfoterycyny B lub inhibitorów anhydrazy węglanowej może powodować hipokaliemię, przerost mięśnia sercowego, zastoinową niewydolność krążenia. Stosowane jednocześnie steroidy anaboliczne, androgeny i triamcynolon mogą powodować obrzęki, trądzik. Stosowanie triamcynolonu z lekami cholinolitycznymi, głównie atropiną, może spowodować zwiększenie ciśnienia śródgałkowego. Jednoczesne stosowanie triamcynolonu z lekami przeciwzakrzepowymi,pochodnymi kumaryny lub indandionu, heparyną, streptokinazą, urokinazą, zwiększa ryzyko wystąpienia wrzodu trawiennego i krwawienia z przewodu pokarmowego oraz zmniejsza, a u niektórych pacjentów zwiększa skuteczność działania tych leków. Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne mogą nasilać zaburzenia psychiczne związane ze stosowaniem triamcynolonu. Triamcynolon zmniejsza działanie przeciwcukrzycowe insuliny i doustnych leków przeciwcukrzycowych. Stosowanie triamcynolonu z lekami podawanymi w nadczynności tarczycy, hormonami tarczycy może zmieniać ich wpływ na czynność tarczycy. Może być konieczna zmiana dawki lub odstawienie leku stosowanego w nadczynności tarczycy lub hormonu tarczycy. Doustne leki antykoncepcyjne zawierające estrogeny zwalniają metabolizm triamcynolonu i zmieniają jego wiązanie z białkami, co prowadzi do wydłużenia okresu półtrwania i nasilenia działania triamcynolonu. Triamcynolon zwiększa ryzyko wystąpienia zaburzeń rytmu serca i toksyczności glikozydów nasercowych (glikozydy naparstnicy). Triamcynolon nasila działanie leków moczopędnych oraz ich działanie zmniejszające stężenia jonów potasowych we krwi (hipokaliemia). Triamcynolon zwiększa zapotrzebowanie organizmu na kwas foliowy. Jednoczesne stosowanie triamcynolonu i leków immunosupresyjnych zwiększa ryzyko zakażeń, rozwoju chłoniaków i innych chorób limfoproliferacyjnych. Triamcynolon zmniejsza stężenie izoniazydu w osoczu. Triamcynolon przyspiesza metabolizm meksyletyny i zmniejsza jej stężenie w osoczu. Triamcynolon nasila gromadzenie sodu w organizmie, powoduje obrzęki, zwiększenie ciśnienia tętniczego krwi. Może być konieczne ograniczenie sodu w diecie. Podczas jednoczesnego stosowania szczepionek zawierających żywe wirusy i immunosupresyjnych dawek glikokortykosteroidów możliwy jest rozwój chorób wirusowych i zmniejszona skuteczność szczepionki. Stosowanie triamcynolonu z innymi szczepionkami zwiększa ryzyko powikłań neurologicznych oraz zmniejsza wytwarzanie przeciwciał.

Brak jest odpowiednio liczebnych, kontrolowanych badań u ludzi. W badaniach na zwierzętach kortykosteroidy powodowały zwiększenie częstości rozszczepów podniebienia, poronień, niewydolności łożyska i zahamowania rozwoju płodu. Wprawdzie podejrzenia o teratogenne działanie kortykosteroidów u człowieka nie zostały potwierdzone, jednak istnieją dane wskazujące na zwiększone ryzyko niewydolności łożyska, małej masy urodzeniowej i śmierci płodu u kobiet, które otrzymywały glikokortykosteroidy podczas ciąży. Lek może być stosowany u kobiet w ciąży jedynie w przypadku, gdy w opinii lekarza korzyść dla matki przeważa nad potencjalnym zagrożeniem dla płodu. Dzieci matek leczonych dużymi dawkami kortykosteroidów w ciąży należy obserwować ze względu na ryzyko wystąpienia niewydolności kory nadnerczy. Triamcynolon przenika w niewielkich ilościach do mleka kobiecego. Jednak stosowany zwłaszcza długotrwale lub w dużych dawkach może spowodować u dziecka zahamowanie wzrostu lub zahamowanie wydzielania endogennych hormonów kory nadnerczy. Matki leczone triamcynolonem nie powinny karmić piersią.

Zaburzenia serca; przyspieszone lub nieregularne bicie serca, zastoinowa niewydolność krążenia, nadciśnienie tętnicze. Zaburzenia układu nerwowego: drgawki, wzrost ciśnienia wewnątrzczaszkowego z tarczą zastoinową, zawroty i bóle głowy. Zaburzenia oka: zaćma, wzrost ciśnienia śródgałkowego, jaskra z możliwością uszkodzenia nerwów wzrokowych, wytrzeszcz, zaburzenia widzenia. Zaburzenia żołądka i jelit: wrzód trawienny z możliwością perforacji i lub krwawienia, perforacje jelita grubego lub cienkiego, szczególnie u pacjentów ze stanem zapalnym w obrębie jelit, czarne smoliste stolce, fusowate wymioty, zapalenie trzustki, wzdęcia, wrzodziejące zapalenie przełyku, zaburzenia trawienia, nudności, wymioty, zwiększone łaknienie. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: rozstępy skórne, trądzik, utrudnione gojenie ran, ścieńczenie skóry, sińce, wybroczyny i wylewy krwawe, rumień, alergiczne zapalenie skóry, pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy. Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej: osłabienie siły działania mięśni, miopatia posteroidowa, utrata masy mięśniowej, osteoporoza, złamania kompresyjne kręgów, aseptyczna martwica głowy kości udowej i ramieniowej, patologiczne złamania kości długich. Zaburzenia endokrynologiczne: nieregularne miesiączkowanie, zaburzenia miesiączkowania, zespół Cushinga, zahamowanie wzrostu u dzieci, wtórna niedoczynność kory nadnerczy i przysadki, szczególnie w sytuacjach stresowych, jak choroba, uraz, zabieg operacyjny; ujawniona cukrzyca i zwiększone zapotrzebowanie na insulinę i leki przeciwcukrzycowe u pacjentów z jawną cukrzycą, hirsutyzm. Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: ujemny bilans azotowy, zwiększenie stężenia glukozy we krwi i moczu, zwiększenie masy ciała. Zaburzenia naczyniowe: zespoły zakrzepowo-zatorowe, obrzęk stóp lub nóg. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: złe samopoczucie, wtórne zakażenia grzybicze lub wirusowe, zwiększenie lub zmniejszenie ruchliwości i liczby plemników, zaburzenia wodno-elektrolitowe (zatrzymanie sodu i płynów, utrata potasu, zasadowica z niedoboru potasu, zwiększone wydalanie wapnia), zaburzenia snu, przedłużający się ból gardła, przeziębienie lub gorączka. Zaburzenia układu immunologicznego: reakcje nadwrażliwości, w tym ciężkie reakcje alergiczne (wysypka, pokrzywka, świąd, trudności z oddychaniem, ucisk w klatce piersiowej, obrzęk twarzy, warg i języka). Zaburzenia psychiczne: euforia, nagłe zmiany nastroju, zaburzenia osobowości, ciężka depresja, objawy psychozy.

Nie ma zagrożenia zatruciem ostrym, istnieje natomiast ryzyko przedawkowania po długotrwałym stosowaniu triamcynolonu, zwłaszcza w dużych dawkach. Główne objawy przedawkowania to nadciśnienie i obrzęki. Ponadto przedawkowanie triamcynolonu może objawiać się wystąpieniem działań niepożądanych wymienionych powyżej. Nie ma swoistego antidotum. Po przedawkowaniu należy zastosować leczenie objawowe i podtrzymujące.

Triamcynolon jest syntetycznym glikokortykosteroidem, fluorowaną pochodną prednizolonu o silnym działaniu przeciwzapalnym. Przyjmuje się, że 4 mg triamcynolonu wykazuje działanie przeciwzapalne równoważne 4 mg metyloprednizolonu, 5 mg prednizolonu, 0,75 mg deksametazonu, 0,6 mg betametazonu i 20 mg hydrokortyzonu. Ma niewielkie działanie mineralokortykoidowe. Triamcynolon hamuje rozwój objawów zapalenia nie wpływając na jego przyczynę. Hamuje gromadzenie się makrofagów, leukocytów i innych komórek w rejonie ogniska zapalnego. Hamuje fagocytozę, uwalnianie enzymów lizosomalnych oraz syntezę i uwalnianie chemicznych mediatorów zapalenia. Powoduje zmniejszenie rozszerzalności i przepuszczalności naczyń włosowatych, zahamowanie migracji leukocytów i zahamowanie tworzenia się obrzęków. Nasila syntezę lipomoduliny, inhibitora fosfolipazy A2 uwalniającej kwas arachidonowy z błony fosfolipidowej, z jednoczesnym hamowaniem jego syntezy.

1 tabl. zawiera 4 mg triamcynolonu.